Tevhid ne demektir ?

Lügat(sözlük)manası:

1)-bir şeyi tek bilmek

2)-Bir şeyin bir olduğuna kail olmak

3)-Hakkında tek bir olduğuna hüküm vermek

4)- Genelde ve özelde eşi,benzeri,ortağı olmayan için tevhid kelimesi kullanılır ki o da Allah için ,kullanılır ve başkası için kullanmak pek muhaldir.


5)- Tevhîd birleştirme, birleme, bir olduğunu kabul etme ve bu şekilde inanma demektir.


Tevhid’in ıstılahi manası (İslam’i manası) ise: YüceAllah’ın zatında, fiillerinde, sıfatlarında.isimlerinde eşi ve benzeri olmadığına, şeriki ve nezirde beri olduğuna iman etmekle beraber ibadette de O’nu birlemektir.Yani ibadeti O’ndan başkasına yapmamak ve yalnız Allah a tahsis etmektir. Bir başka deyişle; Allah'tan başka ilâh olmadığına iman etmek, O'ndan başka Rab ve Ma'bud tanımamaktır. Başka bir deyişle; ihtiva ettiği manaya gönülden inanarak "Lâilâhe illallah Muhammedun Rasûlüllah" sözünü söylemektir. İşte "Allah'tan başka ilâh yoktur Muhammed Onun Rasûlüdür" anlamına gelen bu söze"Kelime-i Tevhîd" denir.


"Kelime-i Tevhîd " tüm semâvî dinlerin ortak inanç esaslarının temelini teşkil eder.
Bu temele dayanmayan inanışların ve ibadetlerin tümü batıldır, Allah'ın yanında makbul değildir. Nitekim, Cenab-ı Allah'ın göndermiş olduğu elçilerinin tümüne vahyettiği ve insanlara tebliğ edilmesini istediği en önemli husus, "Tevhîd" inancının esasını teşkil eden bu kutsal kelimedir. Hak Teâlâ, Kur'ân-ı Kerîm'de, son elçisi Hz. Muhammed (s.a.s)'e hitaben:


"Senden önce hiçbir rasûl göndermedik ki ona; Benden başka ilâh yoktur, şu halde bana kulluk edin, diye vahyetmiş olmayalım" (el-Enbiyâ, 21/25) buyurmakla bu gerçeği dile getirmiştir.

Allah'tan başka ilâh tanımamak ve yalnızca O'na ibadet etmek tüm semâvî dinlerin ortak hedefidir.
En güzel ifadesini "Kelime-i Tevhîd"de bulan bu husus, ehemmiyetine binaen, hem Kur'ân-ı Kerîm'de, hem de
Rasûlüllah (s.a.s.)'ın hadislerinde çokça zikredilmiştir. Kur'ân'da:

"Allah, kendisinden başka hiçbir ilâh bulunmayandır" (Bakara Suresi - 2/255).


"Allah, kendisinden başka ilâh olmayandır, en güzel isimler O'na mahsustur" (Tâhâ Suresi - 20/8).


"O, sizin Rabbiniz olan Allah'tır. O'ndan başka ilâh yoktur. Her şeyin yaratıcısı O'dur" (el-En'âm Suresi - 6/102).


"Allah ile birlikte başka bir ilâh çağırma. O'ndan başka ilâh yoktur. O'nun zatından başka her şey helâk olacaktır. Hüküm O'nundur ve siz O'na döndürüleceksiniz" (el-Kasas, 28/88) buyurulmaktadır. Rasûlüllah (s.a.s.)'ın hadislerinde de "Kelime-i Tevhid"le ilgili şu ifadelere rastlıyoruz:


"Her kim, Lâ ilâhe illâllâh der ve Allah'tan başka tapılan şeyleri reddederse, onun malına ve canına dokunmak haram olur. Hesabı da Allah'a kalmıştır" (Müslim, İman, 37).


Evet, "Kelime-i Tevhîd"; düşünce ve davranışlarda, şirkin her türlü pisliğinden arınmayı, sadece Allah'ın emirlerine boyun eğerek tâğûtun her çeşidini reddetmeyi gerektirir. Artık:


"Her kim tâğûtu reddedip Allah'a inanırsa, asla kopmayan, sağlam bir kulpa yapışmış olur" (el-Bakara Suresi - 2/256. Ayrıca bk. La ilaha illallah). (Şias - K.Tevhid Maddesi)


Allah’ın zatı,fiilleri,sıfat ve isimleri konusunda selefin yolundan giden alimler (Allah rahmet etsi)Kur’an ayetlerine dayanarak Tevhid’i üç kısımda ele almışlardır.

1)-Rububiyyet Tevhidi (Rabb)

2)-Uluhuyyet Tevhidi (İlah)

3) - İsim ve sıfat Tevhidi


Az önce yukarıda gecen yalınızca Allah’a ait olan zatı,fiilleri,sıfat ve isimler ve ibadet ne demektir,bunlar kısaca değinelim.Belki ileride bu konulara çok geniş yer vereceği ama burada kısaca değinmekte fayda vardır.

Allah’ın zatında bir olması;Bu konu iki başlık altında anlatılır (kısaca değinelim).


1)-Allah subhanehu ve teala mürekkep değildir.Yani iki veya daha çok cüzlerden-parçalardan-bölümlerden tekerrüp eden,muayyen ve mahdut(sınırlı) bir miktardan ibaret değildir.Mürekkep olan bir şey cüzlerine ve cüzleri birleştiren bir kuvvete muhtaçtır.Halbuki Allah Hakk subhanehu ve teala vacip ul vücut olup başkasına ihtiyaçtan,cismi yet gerektiren miktardan beri ve subhandır.


2)-Allah Hakk subhanehu ve teala nezirden,Ona benzeyen ortaklardan beri ve münezzehtir.Allah c.c. birdir.Varlığı vaciptir.Tevhid inancının zorunlu olduğu ve akide de ihtilafın yeri olmadığı Kur’an-la sabittir.


“(Ey Habibim) De ki: O Allah birdir.Allah sameddir.(İhlas 1-2) hükmünden sonra gelen ayetlerde bu birliğin hangi yönlerden olduğu sorusuna bazı cevapları beyan etmektedir.”Hiçbir kimseyi doğurmamıştır(dilediğini yaratmıştır,yoktan var etmiştir).Hiç bir kimsede O’nu doğurmamıştır.( O Vacip ul Vücuttur.) O’na benzeyen de hiçbir şey yoktur.(O Zatında da birdir)”(İhlas -3-4) Bu ayetin mealinden de anlaşılacağı üzere Allah’ın kainatın tek yaratıcısı olmada birliği ile Ona benzeyen her hangi bir şeyin bulunmaması hükümlerine dikkat edilirse O’nun birliği zatında,fiillerinde ve sıfatlarında görülür.Misal: Allah’ın c.c.ilmi,ezeli ve ebedi olup her şeyi kuşatmıştır.Kulun ki ise hadistir.Yani fani,mahdut ve daima değişkendir. Allah’ın zatı hakkında kısaca buları anlata bildik.


Allah’ın fiillerinde bir olmasının kısaca manası ise:O’nun her şeyi yoktan yaratarak onları rızıklandırması,yaşatması,öldürmesi,v.d…v.d… demektir.Çünkü bu alemin ve her şeyin var olmasında hakiki müessir Allah azze ve celle dir.


İbadette Allah’ı birlemek ise;insanların ve cinlerin Allah a karşı kayıtsız ve şartsız,pazarlık yapmadan boyun eğmesi,O’na itaat etmesi,kendi hürriyet ve bağımsızlığından feragat etmesi,O’nun karşısında her türlü isyanı terk etmesi ve tam bir teslimiyetle Allah’a baş eğmesidir.


“Bu benim dosdoğru yolumdur.Ona uyun.Başka yola uymayın(eğer başka yollara uyarsanız).O zaman Allah ın yolundan sapmış (Tevhid den İslam yolundan çıkmış)olursunuz

Allah size bunları (kur-an sünnet hükümetlerini şirkten)sakınasınız(ve ibadetle yalnız Allah`a has kılasınız diye buyurmaktadır” (En-Am - 153)



Burada hem şu gerçeği belirtmenin yararlı olacağı kanaatindeyim.

Tevhit “Allah`ı Birlemek” olduğuna göre bu birlemeni biz kullara,Onu birlediğimiz için bir değil,
O aslında zatında ,hükmünde vs. bir olduğunda,bizim onu her yönüyle bir tanımamız, o idrake ermemizdir.
Ve bu birleme inancı hangi konudan,hangi açıdan ele alırsa alınsın, O’nun hep o yönüyle bir olduğuna imandır ve inançtır.

Bir gerçekte şudurki Tevhidin sınırlarını tayin etmek ve buna göre bir tanımlama getirmek mümkün değildir.
Kur-an baştan sona kadar Tevhid`ten bahsetmektedir. Bütün peygamberler Tevhidi ikame etsinler diye gönderilmiştir.
Kur-an-a baktığınızda bütün peygamberlerin üzerinde ısrarla durdukları ve insanların kavramları için her türlü zorluklara katlandıkları hususlar;


Allah’ın her hususta hayatın her sahasında tek olarak bir kabul edilmesi ve O na şirk koşulmamasıdır.
Bu nedenle Tevhidin kapsamını belirtmeye çalışmak onu daraltmak olacaktır düşüncesindeyim.

Şimdi bu üç kısım Tevhidi tek tek ele alarak kur-an ve sünnet ışığında açıklamaya çalışalım.yardımı yalnız Allah`tan bekliyorum.
1) - Rububiyyet Tevhidi (Rabb) *//* Allah’ın bir Rabb olduğuna iman etmek
2) - Uluhuyyet Tevhidi (İlah) *//* Uluhiyyet Tevhidi / Allah’tan başka ilah yoktur emrine iman
3) - İsim ve sıfat Tevhidi (Bu konu daha sonra eklenecektir)

Allah'ım (c.c) Yalınız Sana Kulluk eder ve Yalnız Senden Yardım isterim
EBUBEKİR YASİN
Kur'an ve Sunnetin aydınlığında buluşmak ümidi ile…