Vakıa Suresi

VAKIA SÛRESİ

Mekke döneminin ortalarında nazil olmuş bir sûredir. 96 ayettir.

Kur'an-ı Kerim'in kendine has bir üslubu var. Mekke döneminde nazil olan ayet-i kerimelerin ağırlığı, imani konulardır. Allah inancı, ahiret inancı, peygamber inancı veya peygamberler inancı, Meleklere, Kitaplara iman konusunda ayetler nazil oluyor, yardımlaşma ile ilgili ayet-i kerimeler nazil oluyor.

Mekke'îi müşrikler bizim ilkokulda öğrendiğimiz gibi geri zekalı insanlar değil. Yalnız Mekke'nin değil, bütün dünya insanına Allah (c.c.) fıtratta bir akıl vermiş, o aklı onlar kendi çıkarları doğrultusunda, bir kısmı çok iyi bir şekilde, bir kısmıda çok kötü bir şekilde kullanıyor.

Allah'a iman etmenin karşılığında, kendilerinden neler götüreceğini az çok tahmin ediyorlar. Yani kendi çıkarlarının zedeleneceğini biliyorlar.

Ebu Cehil, göklerin ve yerin Allah tarafından yaratıldığını biliyordu. Bu konu Kur'an-ı Kerim'in bir çok yerinde tekrarlanır. "Onlara sorsan; gökleri yeri kim yarattı? desen "Elbette Allah yarattı" derler.[1]

Yani Ebu Cehil ve onun çevresindekiler, sevgili peygemberimize karşı mücadele veren bu imansızlar grubu, göklerin ve yerin Allah tarafından yaratıldığını biliyorlardı.

Ama onların kabul etmedikleri şey; "Göklere ve yere Allah hakim ama, bizim hayatımıza Allah'ı hakim kılmayacağız." Bunun mücadelesini veriyorlardı. İşte "Vakıa" suresinde de buna değiniliyor.

Allah (c.c) devam eden ayetlerde; "ana rahmine düşen çocuğu siz mi büyütüyorsunuz biz mi büyütüyoruz?" "toprağa attığınız bir daneyi siz mi bitiriyorsunuz, biz mi bitiriyoruz?" "Gök yüzünden yağan yağmurları, siz mi indiriyorsunuz, biz mi indiriyoruz? sorusunu soruyor.

Yani bütün bunları ki, ana rahmine atılmış meninin orada büyümesi, dünyaya gelmesi, sonra büyüyüp delikanlı olması, sonra kamburlaşıp tekrar toprağa doğru geriye gitmesini sağlayan kim? Bütün bunlarda hiç kusuru olmayan Rabbim, sizin yönetiminiz konusunda mı kusur edecek?

Siz fiziki hayatınızı Allah'a teslim ediyorsunuz da, sosyal hayatınızı niye teslim etmiyorsunuz? Kanımızın dolaşması, kalbimizin atması, beynimizin çalışması, tırnağımızın büyümesi, saçımızın dökülmesi veya beyazlaşması veyahutta uzaması gibi bedenimizin yönetimi bizim elimizde değil.

Bütün bunlar Rabbimin koyduğu kurallar içerisinde büyüyor, gelişiyor ve yetişiyorlar. Buna müdahale etmiyoruz. Rabbimize şöyle bir şey demiyoruz; "benim saçıma, kanıma, kalbime karışma." Öyleyse sosyal, siyasal, hukuki hayatımızın her türlü insani ilişkilerimizin, aynen tabiattaki kanunlar gibi, düzenli bir şekilde çalışması için indirmiş olduğu Kitabı Kur'anu'l Hakim'e niye karşı olalım?

Karşı olmamamız için ve bir gün bunlardan hesap vereceğimizi hatırlatmak üzere Allah (c.c);[2]

1- Olacak (kıyamet) olduğu zaman,

2- Onun oluşunu yalanlayacak olmaz.

3- (O) Alçaltan ve yükseltendir.

4- Yer sarsıldıkça sarsıldığında,

5- Dağlar parçalandıkça parçalandığında,

6- Dağılmış toz naline geldiğinde,

7- Siz üç sınıf olduğunuzda,

Diyerek Allah (c.c) ayetlerini bize indirmiş. Ve dehşetli bir günün mutlaka meydana geleceğini ve onun meydana gelmesinin yalan olmadığını ve o dehşetli kıyamet gününün, bir kısım insanları alçaltacağını bir kısım insanları da yükselteceğini ifade ediyor.

Bu dünyada malına mülküne, unvanına, rütbesine, arabasına, uçağına, elindeki sahip olduğu imkanlarına güvenerek, kendini yükseklerde görerek Allah'a(c.c) başkaldıranlar, o gün aşağılara iniyor.

Fakat bu dünyada, dünyevi imkanlardan mahrum olduğu için altta kabul edilen, aşağı kabul edilen, ama izzeti nefsini aziz olan Allah'a imanla yücelten insanların da o gün yükseltileceğini Allah (c.c) bize haber veriyor.

Bu dünyada mali durumu yerinde olduğu halde, Allah'a iman eden insanlar da bir kısım insanlar tarafından aşağılanıyor. Diyorlarki; "adam'ın hem dünya işlerine aklı eriyor, hem de Allah'a iman ediyor." bazıları da; "Adamın uluslararası ticarete aklı eriyor, güzel para kazanıyor ama hala peygambere iman ediyor, Kur'an'a iman ediyor. Bu anlaşılir bir şey değil" diyerek hayretler içerisinde kalarak, bu inançlı insanları aşağılamak istiyorlar.

Allah(c.c) ise, bu dünyada aşağılarda görünen mustez'âfların yukarılarda görüleceğini, bu dünyada Allah'a isyan ederek kendini yükseklerde zannedenlerin ise o gün alçaltılacaklarını haber veriyor.

Burada, şöyle bir yanlış anlaşılma olmasın: Bu dünyada kafirler hep yükseklerde yaşayacaklar, yükseklerde olacaklar anlamı çıkmasın. Çünkü Kur'an-ı Kerim'in genel havasına baktığımızda, bir çok ayetinde Allah (c.c.) bize şu mesajı veriyor; "Dünyada da izzeti siz (mü'minler) kazanabilirsiniz" Zaten mü'min Allah'a iman etmekle izzeti kazanır. Maddi olarak da dünyanın nimetlerinin dağılımını Allah mü'minlerine veriyor.

Sevgili Peygamberimize bu nasib olmuştur. 13 yıl gibi çok kısa bir Mekke hayatı ve 8 senelik Medine hayatı (Mekke'nin fethine kadar) neticesinde insanlar, Arap yarımadasında sevgili peygamberimi-zin(s.a.v.) adaleti içerisinde mutlu bir hayatı yaşamışlar. Daha sonra kısa bir süre içerisinde, Hz. Ömer zamanında Azarbaycan'dan Mısır'a kadar, sonra Osmanlı devrinde Yemen'den Viyana'ya kadar insanlar islam'ın adaleti içerisinde yaşamışlardır.

Bu konuda güzel bir olay anlatılır; "Hz. Ömer zamanında Kudüs fethedilmiş ve Kudüs'ün anahtarları Papaz tarafından Hz. Ömer'e teslim edilmek istenmiş. Hz. Ömer'de almaya gelir. Tabi Hz. Ömer'in Kudüse gelişi dünya siyaset adamlarına bir mesaj niteliğindedir."

Bir sohbet esnasında papazın biri Hz Ömer'e şöyle söyler; "Ya Ömer senin dünyaya meyletmeyen biri olduğunu duymuştuk, zahid bir insan olduğunu duymuştuk.!" !

Hz, Ömer'de; "Öyle olmaya çalışıyoruz" demiş. Papaz "Peki ama, Öyleyse buralarda ne işin var. Mekke ve Medine yetmedimi de Kudüs'e kadar geldiniz" der. Hz. Ömer cevaben; "Biz zahid olmaya çalışıyoruz, ama zahidlik dünyayı kazanmamak anlamında değildir. Dünya Allah'ın mülküdür.

Allah dünyadaki bu mülkünün kendi kuralları içerisinde yönetilmesini istemektedir. Ve ben yeryüzünde, bir hurma danesinin dahi insanların boğazından haksız yere geçmesini önlemekle emrolundum. Bu nimetler bu insanlar ve hayvanlar için yaratılmıştır. (Ayette insanlar ve hayvanlar için yaratılan nebat diye bahseder.) Herkes hakkı olanı yiyecek. Kimse haksız yere boğazından birşey geçirmeyecek. Ben bunu sağlamakla görevliyim. Kendim yemek için gelmedim. Kendime almak için de gelmedim. Kendime toplamak için de gelmedim." diyor.

"Ama Kudüs'te ve dünyanın öbür tarafında, Allah'ın mülkünden olan bütün bu yiyecekler, içecekler ve giyecekler, Allah'ın kullarına adalet içerisinde dağıtılacaktır. Biz buraya bunun için geldik" der."

Böyle bir inançla yürüyecek olursak, dünya insanına bizde bu gayemizi Hz. Ömer'in dili gibi açık, net, tavizsiz, dolaysız, riyasız ve gösterişsiz bir şekilde anlatacak olursak, karşıdaki insan ister papaz olsun, ister Haham olsun, ister Budist Rahibi olsun, ister Amerikan devlet başkanı olsun etkilenecektir.

Çünkü bütün bunlar, insan yüreği taşımaktadır. İnsan yüreği ise, her toprağın bir daneye gebe kalabildiği gibi, samimi kelimelere, karşı hamile kalabilir ve oradan çok güzel fikirler, çok güzel inanç fışkırabilir. Bu da İslam'ın inancı olabilir. Yani dünya insanı bir bekleyişin içerisindedir.

Yani bir ses beklemektedir. O ses de bizim sesimiz olacaktır. Bizim sesimiz derken şahsımıza ait bir ses değil, bütün kainatı yaradan Allah'ın(c.c) kelam'ı Habisidir. Bazıları, "Biz ilahi kelam istemiyoruz" desede, Kur'an-i Kerim onlara da rahmet olacaktır.

Yağmur yağarken kuşlar bir oyana bir bu yana koşarlar. Bazıları sevincinden koşar, bazıları ıslanmamak için koşar. .Ama o yağmur bütün kuşlara, bütün çiçeklere, bütün böceklere, bütün bitkilere, bütün ağaçlara ve bütün denizlere bir rahmettir.

İşte Kur'an'ın ayetleri de rahmet ayetleri gibidir. Bir çok çiçeklerin açmasına rahmet ayetlerinin vesile olduğu gibi, Ona yüreklerini ve gönüllerini açanlara rahmet olur ve bu rahmet ayetleri ondan kaçanları da yumuşatır.

Hz. Ömer'in İslama gelişinde olduğu gibi; O Ömer ki, sevgili Peygamberimizi öldürmek ve Kur'an'zn kaynağını kurutmak üzere geliyor. Ama "Taha Ma enzelna aleykel- Kur'an'e liteşka" ayetleri yağmur damlaları gibi yüreğine inince, Mekke'nin o en katı kalpli insanı; "ben Kur'an'a geçit vermem, Muhammed'e fırsat vermem" diyen adamın yüreğini yumuşatıveriyor.

Bu günlerde Kur'an-ı Kerim'i çokça okuyalım. Hatta Kur'an'a karşı kulaklarım kapatanların yanında biraz daha çok okuyalım. Çünkü insanlar yürek taşımaktadır. Allahfc.cJ için, Peygamberimiz; "Allahümme ya mukaîiihel-Kulub" "Ey kalpleri evirip çeviren Allah'ım" veya Buharide geçen bir başka rivayette "La ve mukallibel-Kulub" "Hayır Kalbleri evirip çeviren Allah'a yemin olsunki" buyurarak; kalplerin Allah'ın elinde olduğunu bize göstermiştir.[3]

Kalp taşıyan, yürek taşıyan insanların, her an Kur'an'a gönül vereceği ümidini taşıyacağız ve insanlara şunu hatırlatacağız: "Bakınız! Kıyametin kopması yakın veya uzun olabilir ama kendi kıyametimiz kopacak, bu kesin çünkü ölüm her an gelebilir. Annen gitti, baban gitti, deden gitti, Nereye gitti? bittiği yere gitti. Kabrin öbür tarafına gittiler. Gidipte gelen yok, haber veren de yok.

Ama insanları, bu dünyaya getiren, götürei) Allah (c.c.) diyor ki; "Kabrin öbür tarafında da hayat var." Bir gün insanlar toplanacak, bu dünyanın kıyameti de kopacak.

"Yeryüzü sarsıldığında, dağlar toz toprak oluverdiğinde ve toz olup havada savruluverdiğinde." Hani rüzgar eserde, yerdeki tozu havaya götürür ya, işte dağların o hale geldiği bir an olacaktır.

Deniz kenarlarında dağlara doğru saraylar, villalar yapanların! Bir gece ayağının altındaki toprağın kayıverdiğini, hayal etmesi bile uykusunu kaçırır. İşte Allah (c.c.) bunu hatırlatıveriyor bize. Birgün bütün dünya kayıverecek, güneş dökülüverecek, yıldızlar kuruyup dökülüve-recek, param parça oluverecek.

Ne zaman gelecek? Onu bilmeyiz. Onu sevgili Peygamberimiz, -Rabbimiz ona bildirmediği için bildirmemiş. Hiçbir insanın da bunu bildirme imkanı yoktur. Bir insan çıkıpta, "kıyamet falan gün kopacak" diyorsa, yalan söylüyordur. Ama yaklaştı diyebilir. Bunu herkes söyleyebilir. Çünkü Kur'an bunu söylüyor. ," O gün insanlar üç guruba ayrılacak.[4]

8- (Birinci sınıf) Sağın adamları. Bu sağın adamları ne (mutlu).

9- (İkinci sınıf) Solun adamları. Solun adamlarına ne yazık.

10- (İman ve amelde) öne geçenler (Üçüncü sınıf)

"Ashabul-Meymene": tabiri "Sağduyulu insanlar" diye terceme edilebilir. Bazı meallerde "sağcılar" diye terceme edilmiş. Aslında bu kelime iyilik ve güzellik taraftan manasına geliyor. İyilik ve güzellik tarafında olanlar da, Hz. Peygamber'e tabi olanlar ve Kur'an-ı Kerim'e uyanlardır.

"Ashabıı'l-Meş'eme": tabiri ise, hep uğursuzluk, kötülük, iyi olmayan şeyleri yapanlar, düşünenler anlamına gelmektedir.

Son dönemde siyaseten insanlara "sağcı" ve "solcu" diye isim verildi. Sağcı ve solcu kelimesiyle, Kur'an'daki bu ifadelerin alakası yoktur. Çünkü dünya siyasetinde "sağcılar" Amerikayı tutanlar, "solcu-lar"da Rusya'yı tutanlar olarak yer etmişti.

Hatta bir zamanlar (şimdi söylenmiyor) Lübnan'da çatışmalar olurken; "sağcı Hrıstiyanlar ile solcu Müslümanlar çarpışıyor" diye haberler verilirdi. Yani oradaki müslümanlar güya Rusya taraftarıymış, Hrıstiyanlar da Amerikan taraftarıymış.

Kur'an-ı Kerim'in sağcılar ve solcular diye kullandığı tabir, inananları ve inanmayanları ifade etmek içindir. Yani Kur'an-ı Kerim dünya insanını ikiye ayırıyor; inananlar ve inanmayanlar

İnananları, İslam'a inananlar olarak kabul ediyoruz. İnanmayanları ise; Ehl-i Kitap olanlar ve de Ehl-i Kitap olmayanlar diye ayırıyoruz.

Önde gidenler; Her türlü hizmetin önünde bulunanlar. Maldan cömertlik yapılacaksa en öndeler, candan cömertlik yapılacaksa en Öndeler. Vakitten cömertlik Yapılacaksa en öndeler. İslam'a girmede en öndeler. İslam'a hizmette en öndeler.[5]

11- İşte bunlar (Allah'a) yaklaştırılanlar.

12- Naim cennetlerindedirler.

13- Çoğu öncekilerden,

14- Birazı da sonrakilerden.

İşte bunlar Allah'ın yakınlarıdır. Allah'a yaklaştırılmış insanlardır. Yani Allah (c.c.) onları kendisine yakın kabul etmiştir. Türkçe'de bunu ifade eden tabirler kullanırız. Filanın yakınları, Cumhurbaşkanının yakınları, Başbakanın yakınları diyoruz. Bunu söylerken ne demek istiyoruz? Yani onlar, oranın yakını oldukları için birçok işlerini halletmiş demektir.

Biz asıl kimin yakını olalım? Bu dünyada yakını olduğumuz insanlara, Rabbim birgün bir hastalık veriyor, O hastalığa da çare bulunamıyor. Onun kendisine faydası yokki sana faydası olsun Gerçi bazı faydalarının olduğu muhakkak. Fakat neticede ya o ölüyor, ya da biz ölüyoruz, böylece iş bitiyor.

Dünya da yakın olmanın insana verdiği haz ve lezzet sınırlıdır. Adam kırkma kadar, evim olsun, işim olsun, eşim olsun, aşım olsun diye çalışıyor. Biriktirmek için fazla yiyemiyor. Tam herşeyi artırmış olarak yeme içme çağma geldiğinde de hastalıklar başlıyor. Doktora gittiğinde doktor; "tatlı yemiyeceksin, yağlı yemiyeceksin, tuzlu yemi-yeceksin" diyor. "İyi bir ev yapmışsın ama balkonunda oturmayacaksın, üşütürsün !" diyor.

Bu dünyada, "ben dünyamdan razıyım" diyenler iç dünyalarında bunu onaylamıyorlar. Binlerce sıkıntı onların beraberinde. Onun için sıkıntısız yaşayan yok. Sıkıntısız bir hayat ahirette var.

Bu dünyada imanları yüreklerine yerleşmiş ve hücrelerinde imanları çiçek açmış insanlar, biraz olsun bu dünyanın sıkıntılarını atmış olanlardır. Bu özelliğe sahip olan insanlar, ellerinden kaçana üzülmezler, ellerine geçene sevinmezler. Yunus Emre'nin dediği gibi; Yarabbi!

-Ne varlığa sevinirim

-Ne yokluğa yerinirim

-Aşkın ile övünürüm,

-Bana seni gerek seni;

Diyenler mukarrabinden olabilecek insanlardır. Onlar Öncüdürler. (Yumıs'un bu şiiri, Hadid suresinin 23 ncü ayetinin türkce tercemesi gibidir.)

Şu anda Türkiye'de ve Dünya'da İslâmî hizmetler yapan çok çeşitli insanlarımız var. Öncülük yapıyorlar. Allah onların hepsinden razı olsun. İtalyan parlementosunda, Alman parlementosunda insanları tanıyıp, onlara islam'ı anlatan insanlarımız var.

Avrupa'da bir ay müddetle kaldığımda görmüştüm. Starzburk'taki Avrupa parlementosundaki üyelerle ilişki kuran tüccarlarımız var bizim. Ekonomik olarak üstünlük sağladığından, karşı tarafta buna boyun eğmek zorunda kalıyor. Bunlar öncü kuvvetlerimiz bizim. Kur'an'da övülen öncülerdir bunlar. İnşallah bunlar mukarrabun'dan olurlar.

Onları sevdiğimiz için, Rabbim bize de; haydi onlarla birlikte gidin, siz bunları seviyordunuz der İnşallah. Battal Gaziyi seviyoruz. Neden? Çünkü o, bütün kafir ülkelerindeki insanlar iman etsinler, onlarda yanmasmlar diye itfaiye erinden daha fazla koşturan insandı. Biz Halid b. Velid'i seviyoruz Cebel'i Tarık'ı geçen Tarık b. Ziyad'i seviyoruz.

Avrupa insanı kafir olarak ölmesin ve bu insanlar müslüman olsun, ahirette yanmasın diye denizi aşıp, Avrupaya ulaşan öncüler bunlar. Bunları sevdiğimizden dolayı inşallah Rabbim bize; "siz onları seviyordunuz, haydi sevdiklenizle beraber olun" deyiverir.

Allah (c.c), hesapları şöyle kolayca görülür ve sevdiği insanların yanma giderler, döndürülürler diyor. Sevdiklerimiz hep İslam'a hizmet edenler olsun.

Bu günlerde buna biraz daha fazla ihtiyacımız var. Şöyle bir ara işinizi bırakın. Durun ve dinleyin. Bu günlerde müslümanlar birbirlerine . biraz daha kenetlenmelidirler, dua etmelidirler.

Yönünü kıbleye dönmüş, Kur'an-ı bağrına basmış, yani kalbinin en derin yerine yerleştirmiş ve hatalı da olsa İslam'a gönül vermiş insanların hepsini sevmek mecburiyetindeyiz.

Çünkü biz, dünya siyesetinde şunu gördük. Müslümana, müslü-mandan başka yardım eden yoktur. Hem Türkiye içinde, hem Türkiye dışında hangi grubtan olursa olsun, hangi yönde hizmet verirse versin, islam'a hizmet veren insanların tenkid edilecek tarafını değil, tasvip edilecek taraflarını tanıyacağız ve de tanıtacağız. İyi taraflarının güçlenmesi için yardımda bulunacağız.

Bu günlerde biz buna biraz daha muhtacız ve bunu yapmaya da mecburuz. Biz, birimizin yapamadığı hizmeti diğerimizin yaptığına inanacağız. "Niye herkes benim gibi hizmet etmiyor?" demiyeceğiz. Ben yapmak istediğim hizmeti yapıyorum, gücümün yettiğini yapıyorum. Öbür kardeşimde benim yapamadığımı yapıyor, diye düşüneceğiz.

Bir binanın tamamlanışı gibi. Kapısını yapan ayrı, penceresini yapan ayrı, duvar yapan ayrı. Bütün bunlar bir binanın oluşması için çalışıyorlar. İslam binasınında topyekün insanlığa huzur vermesi için herkes bir gayretin içerisine girmiş. Bu konuda da yarış yapılıyor diye kabul edeceğiz.

Hadid sûresinin tefsirinde de geçmişti. "Allah'ın rahmetine ve cennetine doğru yarış ediniz." diyordu.[6] Biz yarışta yarışacağız. Bunu yaparsak Allah'ın yakınlarından oluruz. Cennetine gireriz. Sonra gelenlerden birazı, eskilerden bir çokları bu yarışa katılmışlardır.

Bu yarış Hz. Adem'le başlamıştır. Yani dünyadaki yarış, bir kadın ve bir erkekle başlamıştır.

Allah (c.c.) "Rabbimizin rahmetine ve Cennetine doğru koşunuz" talimatını Hz. Adem ile Hz. Havva validemize vermiş ve bu emir kıyamete kadar devam edecektir. O iki muhterem insana verilen bu emir, çocuklarının da katılımıyla devam ediyor. Allah'ın rızasını kazanalım diye çocuklarımızla birlikte koşacağız. İş yerlerinde koşturacağız. Nasıl? Haramlara el uzatmadan, helallerden rızkımızı kazanarak.

Komşularımızla ilişkilerimizi, İslam'a göre düzenleyerek koşturacağız. Bir hayat boyu koşacağız ama bu koşma Allah'ın c.c. koyduğu kurallar içerisinde olacaktır.

Her yarışın bir kuralı olduğu gibi, bu İslami koşununda bir kuralı vardır ki, bu kural zaman içerisinde Tevrat'la, Zebur'la İncil'le belirlenmiş, şimdi de bu yarışın kuralı Kur'an-ı Kerim'le belirlenmiştir. Bu kurala göre koşacağız. Onlar bu yarıştan mükâfatlarını alırlar ve kıyamet gününde;[7]

15- Sağlam işlenmiş tahtlar üzerinde,

16- Karşılıklı, tahtlar üzerinde yaslanmış olarak.

Onların altlarına çok güzel işlenmiş ipekli sergiler seriliyor, onların üzerinde, onlar yaslanmışlar, dostlarıyla karşı karşıya gelmişler sohbet etmektedirler.

Annenizle, babanızla en sevdiklerinizle, imanla gitmek şartıyla, ahirette birlikte olacaksınız. Bu dünyada yarışı tamamladınız Yani İslami kurallar içerisinde yediniz, içtiniz, giydiniz, koştunuz ve komşuluk yaptınız. Bütün bunlarda Rabbimin kurallarına riayet ettiniz. Dünyada devlete, ahirette cennete ulaşmak için koştunuz.

Böylece Rabbimin huzuruna varacak olursanız, cennette dünyanın en hassas işlemecilerinin işleyemiyeceği derecede güzel, dünyada hiçbir ipek böceğinin dokuyamayacağı kadar güzel, ipekli kumaşlardan dokunmuş koltuklar üzerinde, en sevdiğiniz dostlarınızla karşı karşıya sohbet ediyorsunuz.

Dünyanın en kaliteli sarayının en kaliteli koltukları, cennet koltuklarının yanında kirli bez gibidir. Metaul-Hayatı'd-Dünya'daki "meta" işte bunu ifade etmektedir. Böylesine gözlerin görmediği, gönüllerin hayal edemediği güzellikte koltuklar üzerinde dostlarınızla berabersiniz.[8]

17- Çevrelerinde ebedileştirilmiş çocuklar dolaşır.

Ölümsüz cennet çocukları etrafınızda dolaşıp durmaktadır.[9]

18- Kaynaklardan (doldurulmuş) bardaklar, ibrikler ve kâselerle

(dolaşırlar)

O cennetin kaynak sularından ibriklere, testilere ve bardaklara koymuşlar, dolaşıp durmaktadırlar. Böylece hizmet ediyorlar.[10]

19- Onların başları da ağrıtılmaz, akıllan da giderilmez

O içilen içkiler, baş ağrısı yapmazlar, sarhoşlukta vermezler[11]

20- Seçtikleri meyve ile,

21- Hoşlandıkları kuş etiyle (dolaşırlar),

22- Güzel gözlü (eşler vardır)

23- Saklı inci gibidirler.

24- Yaptıklarına karşılık olarak.

İstedikleri meyveler ve canlarının çektiği kuş etleri, Dünyada hangi kuşun etini seviyorsunuz, ondan daha güzeli. İstediğiniz meyveler. Her an iştahınız var, her an yediğiniz, bir önceki yediğinizden daha tatlı ve zevkli. Böyle anlar yaşanıp gidiyor. Ve güzel gözlü eşler.

Yani erkekler için güzel gözlü kadınlar, kadınlar içinde güzel gözlü erkekler. Güzel gözlü denilerek, güzel gözlere dikkat çekiliyor.

Bu dünyada da öyledir. Hani "göz gördü, gönül sevdi" diyoruz ya, Göz görüyor, gönül öyle seviyor. Yani iç dünyamızın kapısı birinci derecede gözler oluyor. Gözler insanı ele veriyor. Gözler insanları birbirine bağlıyor. Onun için de Allah (c.c.) ,cennetteki eşlerin (kadınlar için erkekler, erkekler için kadınlar) gözlerinden söz ediyor.

"O güzel gözlü eşler, gizlenmiş inciler gibidirler." Denizden çıkan, sedef içindeki inciler gibi. Sedefin içinde iken daha güzeldirler. Sedefinin içinde durdukça parlaklığı bir daha artıyor. Biz, güneşi görünce daha fazla parlaklığının artacağını zannediyoruz. Fakat böyle değil.

İşte sedefin içerisindeki inciler gibi eşler. Kadına göre erkek, erkeğe göre kadın. Bazılarının, "efendim Kur'an~ı Kerim de eşler hep erkekler için bahsediliyor" dediklerini duyarsınız. Öyle değil. Erkekler için kadınlar, kadınlar için erkekler olduğu Kur'an-ı Kerim'de bahsedilmektedir.

Bu dünyada iken İslami bir hayat yaşamış eşler, yine ahirette de beraberliklerini devam ettireceklerdir. "Ama hocam! eşimin dırdırından dünyada iken bıkmıştım, birde ahirette katlanmak niye?" diyenlere cevabımız şöyle olacaktır.

"Cennetin en güzel hurisi, eşinizin yanında, güzellikte bir derece daha aşağıda olacaktır." Yani bu dünyada iken kendilerini Allah'ın haramlarından sakmdırabilenler, cennette en güzel yaratıklar olacaklardır. O dırdırlarımız, o hoş olmayan sözlerimiz, o bir birimizi üzen davranışlarımız, kevser havzunda yıkandıktan sonra, pırıl pırıl bir hale gelecektir. Orada her an, sanki yeni görmüşcesine birbirimize yakın ve sevgi dolu olacağız.[12]

25- Orada boş ve günah bir söz işitmezler.

Orada boş sözler yok hoş sözler vardır. Orada günaha sokacak sözlerde kullanılmaz, Yani dırdır yok, insanların stresi, sıkılacağı bir şey yok. Kötü sözler, kötü davranışlar yok. Yola tükürmek yok, insanların aklının içerisine başkalarının kusmuğunun akması yok.

Dünyadaki ...izmler ve sistemlerin geliştirdiği pislikler varya, işte onların akması cennette yok. Dünyada, o pislikler beyinlerimize aktığından dolayı birbirimize kurşun sıkıyoruz. Cennette bunlar da yoktur. Böylesine pisliklerin yaklaşamadığı bir aleme gideceğiz.[13]

26- Ancak "Selâm, selâm" sözü (işitirler)

Yalnız orada bir söz vardır. O da "SelânV'dır. Buradaki "selam"

1-Mü'minlerin birbirine verdiği "selam"

2- Bir de Allah'ın cennetliklere verdiği selam; "Selamün k'avlen mirrabbirahim"[14]

3- Bir de Meleklerin mü'minlere verdikleri selam "Selamün aleyküm, tıbiüm fedhuluhe halidin"[15]

27- Sağın adamları, bu sağın adamları ne (mutlu)

28- Dikensiz kirazlar içinde,

29- Dizilmiş hurma ağaçları (arasında),

30- Uzamış gölgeler (altında),

31- Çağlayan sular (kenarında),

32- Bir çok meyve (arasında),

Gölgelikler altında, yaprakları dizilmiş ağaçların uzun gölgeleri altında, doğal su fıskiyelerinin kenarında ve bir çok meyvelerin arasında, hiçbir zaman vermemezlik yapmayan ağaçlar. Dünyadaki meyva ağaçlarının, bir meyva verme zamanı vardır. Mesela yazın meyva verenler var, güzün meyva verenler var. Oysa kışın meyva verenler azdır.[16]

33- Tükenmeyen, yasaklanmayan,

34- Yüksek döşekler üzerindedirler.

Hiç bir zaman kesintiye uğramadan ve "alamazsın" diye hiçbir şekilde engellenmeden veren meyveler vardır cennette, Canınızın isteği herşey var. Müminler öyle bir yere alınacaklar Ama ne zaman?

Birisi Hz. Ali (R.A)'a sormuş. "Ya ahiret yoksa" demiş. Hz. Ali (R.A.) hiç şüphesi olmamasına rağmen, adamın sualine cevap olarak, Hz. Ali (r.a..); "Ya varsa" demiş. "Eğer senin dediğin gibi ahiret yoksa, ben ne kaybederim"der. Kıldığım namazı spora say. Yaptığım Haccı seyahate, tuttuğum orucu perhize sayıver. Bütün bunların neticesinde ahirete imanımdan dolayı ben ne kaybederim" diye cevap verir. Sonra da "Peki ya varsa" der.

Bu cevap Hz. Ali'nin (R.A.) şüphesini gösteremiyor, Aksine adamın sorusuna cevap veriyor, "ya gerçekten ahiret varsa, senin durumun ne olur?" der ve adam iman eder.

Günümüzde bazı insanlar, biz ancak gördüklerimize inanırız diyorlar.Ahirete inanmayan bir profesöre; "Allah'a inanırmısınız sayın profesör? denildiğinde, "Labaratuarda inceleyemediğime göre inanmam" diye cevap vermiş. Bunu duyduğumda ben de; "Labaratuarda incelenebilecek durumda olan "Allah"a inanmam" demiştim. Yani Labaratuvarın içine sığdırılabilecek kadar küçük bir şey ise, ben de O'na inanmam.

Aklımıza inanıyoruz. Ama aklı bugüne kadar gören yok. Akıl bir görünse onun hakkından gelinecek ve icabına bakılacak. Profösör geri zekalı çocuğunun kafasına 2 kg akıl koyacak ve akıllı hale getirecek. Ama elle tutulup gözle görülen, labaratuvarda incelenen bir şey olmadığı için geri zekalı çocuğuna bu aklı veremiyor profösör.[17]

35- Biz onları yeniden yarattık.

36- Onları bakireler kıldık.

37- Eşlerine düşkün ve yaşıt kıldık.

38- Sağın adamları için.

39- (Bunların) Çoğu öncekiler için,

40- Bir çoğu da sonrakilerindir.

O, dünyada iken Allah'a iman eden, bir şeyler yapan, o "ashab-ı yemin" denilen insanları yeniden orada inşa edeceğiz ve onların hepsini bakire kılacağız ve yaşıt yapacağız. Yani eşler yaşıt olarak, Önceden geçen bir grub ve sonradan gelen bir grub olarak.

Yani Hz. Adem'den kıyamete kadar gelecek olan insanlardan "ashab-ı yemin" dediğimiz insanlar sağduyulu insanlardır. "Sağduyulu" tabirini bütün dünya kullanmaktadır. Sağduyulu demek; daha iyi düşünen demek, Hz. Allah'ın indirdiği, nakil ile akim uyum sağladığı şeylerdir. Aklın nakle uyum sağladığı şeylerdir.[18]

41- Solun adamları. Solun adamlarına ne kadar yazık!

42- (Onlar) İçlerine işleyen ateş ve kaynar su içindedirler

43- Kara dumandan bir gölgededirler.

44- Serin de değil, faydalı da değil.

45- Çünkü onlar bundan önce (dünyada) şımarıktılar.

46- Büyük günah üzerinde ısrarlı idiler.

47- "Biz öldüğümüz, toprak ve kemik olduğumuz zaman diriltilecek miyiz?" diyorlardı.

48- Önceki atalarımız da mı? (diriltilecek)

"Ashabüş-şimal!" sol tarafta olanlar. Tabi siyasi anlamda "solu" kastetmiyoruz. İman etmiyen insanlar ise, kavurucu zehirli duman, yakıcı ateşin ve alevden bulutların içerisindedirler.

Yani çok fazla insanı kavuran bir ateş bulutunun içerisindedirler. Orası, soğuk da değil, serin de değil. Niçin bu hale gelmişler? Bu dünyada iken, Rabbimin verdiği nimetlerle azmışlar. Verilen makamlar, mevkiler, rütbeler ve paralarla azmışlar. Herşeyin kendilerinden olduğunu bilmişler ve Allah'a (c.c.) isyan etmiş bu "Mutrafin" denilen insanlar.

Verilen imkanlarla azmışlar. Halbuki, imkanları veren de Allah (c.c). Yani imkanları ellerinde tutan şu insanlar bilsinler ki, bazılarındaki güç de, mal da Rabbim tarafından verilmiştir. Malı kazanacak olan akıl da Allah (c.c.) tarafından verilmiştir.

Türkiye'nin zenginlerinden bir bayan televizyonda şöyle konuşuyordu; "Benim Allah'a hiçbir minnet borcum yok Kadere de inanmam. Herşeyi ben kendim yaptım ve yarattım. Herşeyi ben aklımla ve gücümle elde ettim. Herşeyi ben planladım" diyor.

Yani Allah'ın planına inanmam demek istiyor. Hanım efendi!? Aynanın karşısına geç ve kendine bir bak. Bir zamanlar güzelmişsin ama şimdi 55'ine gelmişsin, saçların beyazlaşmış. İstermiydin? O simsiyah saçların, o şelale gibi akan zülüflerin bembeyaz olsun. Çenenin altı sarkmaya başlamış. O ceylan gibi boynun böyle sarkmasını istermiydin? Buna "Hayır" diyecektir. Çünkü bunu istemez. Hatta bunun gerdirilmesi için doktorlara para bile yatıracaktır.

O'nun hakimiyeti sen istesen de var sen istemesen de var. Senin aklını yönlendiren Allah (c.c), kalbini hareket ettiren Allah (c.c), O malı kazandıracak planı yapacak olan aklı veren Allah (c.c.)'dür. Allah'a teslim olmaktan başka yapacak bir şeyimiz yok.

Büyük günahlarda ısrar edenler, biz öldükten, toprak olup yok olduktan sonra mı dirileceğiz? diyorlar. Bizden yıllar önce ölmüş atalarımız da mı diriltilecek? Yani olmaz böyle şey. Binlerce yıl önce ölmüş insanların toprağı bile bulunamazken, bunlar nereden diriltilecek? diyorlar.

Bu dünyada iman etmek fayda verir. Yarın mahşer gününde, "Yarabbi! iman ettik, doğruymuş. Bizi tekrar gönder dünyaya. Yeniden iman edelim, dediklerinde son pişmanlık fayda vermiyecektir. Aklımızı başımıza alalım ve Allah'ın huzurunda toplanacağımıza inanalım.[19]

49- Deki; "Şüphesiz öncekiler de sonrakiler de,

50- Belli günün buluşma vaktinde mutlaka bir araya gelecekler.

Öncekiler ve sonrakilerin tamamı o ma'lum günde belirli bir zamanda hepsi bir araya getirilecektir diyor Allah (c.c). Hz. Adem'den en son dünyaya gelecek insana kadar herkes, hiçbiri zayi edilmeden toplanacaklardır.

timin gelişmesi de, İslam inancının doğruluğunu ortaya koymaya hizmet etmektedir. Teknoloji ve ilmin gelişmesinden biz memnunuz. Bütün bunlar Allah'ın varlığının ve birliğinin ve kayıtsız şartsız hakimiyetinin tabiatta sürdüğünü gösteriyor. İnsanlık bir de sosyal hayatında da gerçekten mutluluğu istiyorlarsa-ki istiyorlar İslam'a teslim olarak hem bu dünyalarını izzet içerisinde devlete kavuştururlar hem de ahirette cennete kavuştururlar.

Bu surede; daha z;yade Kıyamet sahneleri, insan oğlunun bu dünyadaki hayatını, idame ettirmeye yarayan Allah (c.c.)'un nimetleri, bu nimetlerin yok oluşu, yaradılışı, gözler önününe seriliyor. Yağmurların yağışı, ekinlerin bitişi, hasad haline gelişi, sonra tekrar toprağı dönüşü bizim gözümüzün önüne getiriliyor ki; insanoğlununda birgün, otların yok olduğu gibi bu dünyadan yok olup gideceği ve bir gün hesap vermek üzere, bir yerde toplanacağı, daha net bir şekilde anlaşılmış olsun.

Bütün bunların imansız kesim tarafından inkar edenlerin olduğu ve bunların, Kur'an'm ifadesiyle "Ashabu'ş:Şimal" oldukları, yani "sol insanlar" -derken siyasi anlamda "sol"luk kastedilmiyor- olduklarını daha önceki dersimizde söylemiştik.

Bazı meallerde "Ashabu'ş-Şimal" "solcular" "Ashabu"l-Yemin"de "sağcılar olarak mealleri di rilmiş tir. Bu terceme yanlış değil ama, bizim dilimizde ve kültürümüzde "solcular ve sağcılar" kelimesi yerleşirken, Kur'an'm ifade ettiği anlamda yerleşmemiştir. Bu kelimeler daha ziyade Amerikan tarafını tutanlara "Sağcı", Rus tarafını tutanlara "solcu" diye kullanılmış ve bizim dilimize de o şekilde yerleşmiştir. Kur1 an 'in kasteddiği ise bu anlamlarda değildir.

Kur'an'm ifadesine göre İmansız olanlara "solcu", imam olanlara (İslama iman eden, Peygamberimize, ve Kur'an'a iman eden, geçmişte, Hz. İsa'ya, İncile, Hz.Musa'ya, Tevrat'a iman, Hz. Nuh (A.S.)'a iman eden, Hz Adem (A.S.)'a iman eden, kısaca bütün Peygamberlere iman edenlere) "Ashabu'l-Yemin "sağcılar " denilmiştir.

Bizim, terimlerimize ve ıstılahlarımıza sahip olmamız gerekir. Başkalarının verdiği terimlerle, ıstılahlarla konuşacak olursak kavram kargaşası denilen şey meydana gelir. Bizi kendimize başkaları tarafından isim verdirtmemeye dikkat edeceğiz.

Bazen bize dünya siyasetinde başkaları isim veriyor, ad takıyorlar. Mesela Fundamantalist Müslüman, Radikal Müslüman, Radikal İslamcı, demokrat müslüman, laik müslüman gibi... Bazı arkadaşlara baktığımda bu isimleri benimsey i verdiklerini görüyorum. Benimsememeye dikkat edeceğiz.

Allah-u Teâla Kur'an-ı Kerim'inde;

"İnsanları Allah'a davet eden, iyi ameller yapan ve Müslümanım diyenden daha güzel sözlü kim vardır."diyor.[20] "Ben Müslümanım" diyenden daha güzel sözlüsü yok. Bizim bu ifadenin önüne veya sonuna bir isim getirmeye ihtiyacınız yoktur. "Müslim", Müslimin" Türkçemize Müslüman olarak geçmiş-bizi ifade etmeye yeterli bir kelimedir. Kur'an'i bir kelimedir.

Öyleyse başkalarının verdiği veya ilave ettiği, kelime veya sözcükleri kabul etmemeye dikkat edeceğiz. Kabul edersek ne olur? demeyin. O ismi koyan adam, nasıl bir netice vereceğini bilerek o adı koymaktadır.

Ashabu'ş-Şimarin, yani imansız kesimin, ahirette çok yakıcı, çok zehirli bir alevin, zehirli bir dumanın içerisinde kalacağını, Allah şu kelimelerle anlatmaktadır. "Zehirli duman ve Kaynar suların içerisinde" "Çok sıcak bir karanlığın içerisinde"

İnsan karanlığı sevmez, Mesela bir akşam oturduğunuz bir yerde elektrik kesiliveriyor. Evinizin her tarafını bilmenize rağmen içinize bir kasvet basıveriyor. Yanınızdaki, eşiniz, çocuklarınız anneniz, babanız olmasına rağmen okumakta olduğunuz kitabı, yemekte olduğunuz yemeği veya yüzüne bakmakta olduğunuz bir yakınınızı göremez hale gelmenin insana verdiği bir kasvet vardır.

Halbuki, bildiğiniz, gördüğünüz, tanıdığınız bir yerde, kapkaranlık bir odada ve de hararetin binlerce dereceye çıktığı bir yerde olmamak için, bu dünyada Ashabü'ş-Şimal, yani imansızlar grubu diye isimlendirilen "sol" tarafta olmamaya dikkat edeceğiz. Tekrar ediyorum, burada "sol tarafta" derken, siyasi anlamda değil, "imansız" anlamında "Sol tarafta olmayalım. Kısaca imansız olmayalım. Yani Kur'an'ın bir tek ayetini bile inkar etmemeye çok dikkat edeceğiz. Orası "soğukda değil, ılıkda değil."

"Halbuki onlar daha önce çok lüks bir hayat yaşıyorlardı" Çok lüks bir hayattan, çok şımarık bir yaşantının olduğu bir hayattan. Öyle bir hayata geçiş daha zordur.

Yani bu dünyada çok şımarık bir hayat yaşayanlar ve gönüllerinin istediğine göre yaşayanlar ve imansızlığın zevkini çıkardığını zannedenler, bu haldeyken, cehennemde kapalı kapılar ardında, karanlık odalarda, zehirli dumanların kapkaranlık odaların harareti içerisinde kalmaları kadar korkunç bir şey yoktur.

Onun için Allah (c.c.) bu ayetlerini indiriyor. Gideceğiniz yer burası diyor. Öyleyse bu dünyada iken can bedenden çıkmadan, aklınızı başınıza alınız, diyor Allah ( c.c).

"Onlar büyük günahlarda ısrar ediyorlardı"

Büyük günahların en başında inançsızlık geliyor, yanlış inanç geliyor veya Allah'a ortak koşmak geliyor. "Şirk en büyük zulümdür" buyuruyor.[21] Allah (c.c.) "Şirk" bildiğiniz şirket kelimesindendir. Yani "şirk" ile "şirket" aynı kelimedendir. Şirket bir müessesede en az iki kişinin hisseleri oranında, yönetimde söz sahibi olmalarıdır. Şirk ise insanların, tabiatın yönetiminde Allah (c.c.) 'in yanında bir başkasınada yetki verme işidir, veya bir başkasının yetkisini kabul etme işidir.

Biz tevhid'e inanıyoruz. Tabiatı yönetende Allah, insanları yönetme hakkına sahip olanda Allah (c.c.)'dür diyoruz. Bazıları, "ben Allah'a inanırım ama Allah'ın koyduğu kurallar insanları yönetmeye yeterli değil" diyor. Bu kadar geri zekalı bir söz olmaz.

Bakınız, Allah (c.c.) saçımızın büyümesinden, tırnağımızın büyümesine kadar, kanımızın akışından, kalbimizin atışına kadar, çiçeklerin açışından, denizlerin dalgalanışına kadar, baharın gelişinden, karların yağışına kadar, her şeyi bir düzen içerisinde, çağımızın şartlarına uygun şekilde yaratıyor.

Oraya itirazımız yok. Acaba bütün bunları düzenli kılan .Allah (c.c.) bizim, 21. Asra girerken ihtiyaçlarımızı mı bilemiyecek? İhtiyaçlarımızı bildiğini vücudumuzda görüyoruz. Nasıl ki, kanımızın, kalbimizin hareket etmesine, Amerikan'ın müdahele etmesini istemiyorsak, onlardan uzmanlar getirtipte; "Allah bizim kanımızı atar damarlarla, toplar damarlarla şöyle şöyle gönderip topluyor, siz bunu tersine dönderin, yani toplar damarlarla gönderin, atar damarlarla toplayın" diye vücudumuzu onlara teslim etmiyoruz.

Bir hücremizi bile teslim etmeyiz. Bunu yapmazken niye hayatımızı yönlendirmede, "gelin, siz globalleşiyorsunuz, bir köy haline dönüşüyorsunuz, sizin koyduğunuz bütün kuralları bizde almak istiyoruz. Hırsızımızın soyguncumuzun sayısını, Aidsli hastamızın sayısını eş-kiya sayısını çoğaltmak istiyoruz gibicesine bir teklifte bulunuyoruz. Bu büyük bir günahtır. Bu dünyada iken azabı çekilen bir günahtır. Allah (c.c.) onlar için şöyle diyor.

"Onlar büyük günahlar üzerinde ısrar ediyorlar" Yani şirk üzerinde, içkinin üzerinde, zinanın üzerinde, yalanın üzerinde, haksızlığın üzerinde ısrar ediyorlar. Haramı kabul etme tarafına gidiyorlar.

Bakınız, bütün dünyada şu kural kanun olarak kabul edilmiştir. Vergisini verdiğiniz hiçbir malın hesabı sorulmayacak, "Nereden bulursan bul." diyor. Halbuki, dinim öyle demiyor. "Malı helal ve temiz olarak yiyiniz" diyor. Başta helal kelimesini kullanıyor, sonra temiz kelimesini kullanıyor. "Halalen, tayyiben" kelimelerini kullanıyor.

Kazandığınız rızıklar önce helal olacak. Kimsenin alın teri yediğiniz mala haksız olarak karışmayacak, giydiğiniz elbisenin üzerinde, haksız yere akıtılmış bir damla kan, bir damla göz yaşı veya hakkı ödenmemiş bir damla alınteri olmamaya dikkat edeceğiz.

"Biz toprak olduktan sonra ve kemik haline döndükten sonramı dirileceğiz diyorlar. Bizden önceki atalarımız da mı dirilecek diyorlar" Onlara söyle;

"Evet önce gidenler de, sonra gelenlerde " Bütün bunların hepsi; "Vakti belirli olan, o günde toplanacaklardır."

Rabbim tarafından vakti biliniyor. Ama insanlar tarafından vakti bilinmeyen o kıyamet gününde bütün insanlar, Hz. Adem'den en son yeryüzüne gelen insana kadar, dağda kaybolan, ateşte yanan, denizde boğulan, dünyanın neresinde olursa olsun, gökyüzünde yok olan insana kadar herkes Allah (c.c.)'ın huzurunda toplanacaklardır.[22]

51- Siz ey sapık yalancılar yalanlayanlar.

Ey sapıklar! Ey Allah'ın dinini yalanlayanlar!!.[23]

52- Elbette zakkum ağacından yiyeceksiniz

Zakkum, Türkiye'de de Dünya'da da bilinen bir ağaçtır. Daha ziyade Akdeniz sahillerinde çokça yetişen bir ağaç. Yaz ve kış yaprağını dökmeyen bir ağaç. Yaprağı ve çiçeği çok acı olan bir ağaçtır. Ondan daha acı bir ağaç yeryüzünde var mıdır? mutlaka vardır. Niye zakkum ağacını zikrediyor? Kur'an uluslar arası, evrensel bir kitaptır, yani bütün insanlığa gönderilmiş bir kitaptır. Zikredilen nesne bütün insanlar tarafından bilinen birşey olmalıdır.

Zakkum ağacını, bir Amerikalı, bir Afrikalı, bir Japon, bir İstanbullu, bir Alman bilir. Yani dünyanın her tarafında zehirli bitki vardır da bu Afrika'nın bilmem hangi köyünde olduğu Herkes tarafından bilinmemektedir.

Onun için herkesin bildiği birşeyden misal veriliyor.

Onun için Allah (c.c.) "zakkum" kelimesini kullanmış ama şu bildiğimiz zakkum ağacı değildir. Allah (c.c.) ahireti tarif ederken bu dünyada bildiğimiz şeylerle tarif ediveriyor. Nasıl ki bu dünyada Zakkumu yiyemiyorsunuz. Halbuki bildiğimiz topraktan bitiyor. Ahiretteki zakkum ise, cehennemde bitiyor, cehennem ateşinden gıdasını alıyor, yakılan insanların irinlerinden sulandığına göre, onun acısı hayal bile edilemez.[24]

Nasılki, cennet nimetlerini; gözlerin görmediği, gönüllerin hayal edemediği diyerek tarif ediyor sevgili Peygamberimiz, cehennemdeki yiyecekler de gözlerin görmediği, gönüllerin kötülüğünü hayal edemediği acılarla dolu olacaktır.

Onun için biz, ağzımızı, midemizi, vücudumuzu seviyorsak, ahiret için çok çalışmalıyız. Bu tenimizi cehennemde yanmaktan acı şeyler yemekten korumalıyız.[25]

53- Karınları (nizi) onunla dolduracaksınız.

54- Üzerine kaynar su içeceksiniz.

En acı yiyeceklerle karınlarını doyuranlar, üzerine de kaynar sular içerler diyor Allah (c.c.).

Kaynar su elimize ve ayağımıza dökülse hemen yakıveriyor. Deriyi kavlatıveriyor. Bazen tehlikeli boyutlara ulaşıveriyor. Dünyadaki hararetin derecesinin sınırı vardır. Cehennem suyunun kaynadığı, bizim dünyadaki derecelerimizi çatlatacak derecededir. Buna yürekler dayanmaz. Buna mideler dayanmaz.

Her amel işleyişimizde dikkat edelim. Haram bir lokma boğazımızdan girerken, bir gün onun yerine kaynar suların girib onunla azab edileceğini düşünelim. Işıklı salonlarda yetimlerin hakları yenirken, bunları hatırlarsak boğazımızdan geçmeyiverir.

İşte bazı insanların; "canım İslam'dan bahsetmeyin, şimdi yeri değil, buralarda olmaz, Onu camide konuşun" dediklerini duyarsınız. Beş yıldızlı otellerin salonlarından birinde, siz bu ayetlerden bahsetseniz herkes rahatsız olur. Zaten köşe dönerek yapılmış bir otelde, köşe dönenlerin toplandığı biryerde, siz bu ayetleri okuyacak olursanız, adamlar fena halde rahatsız olurlar. İşlerinden biri nazikçe "hocam bunları Sultanahmet camiinde, Süleymaniye'de okusanız, olmaz mı?" deyiverir.

Onun için diyorlarki; "Camilerde namaz kıldınız da biz karıştık mı? siz camiye gittinizde biz sizi yoldan mı çevirdik" Yani caminin içerisinde okuyun, bizim bulunduğumuz yerlerde okumayın rahatsız oluyoruz diyorlar.

Gerçekten rahatsız olurlar. Neden rahatsız olurlar? Adamlar yaptıkları işin yanlış olduğunu biliyorlar. Onun için; "müslümanların dedikleri doğruysa, bizim halimiz perişan" diyorlar. Bunu da biliyorlar.

Peki neden dönmüyorlar ve niye dinlemiyorlar? Bazı şeyleri hatırlamak ve bilmek veya bildiğini hatırlamak insana acı verir, üzüntü verir, keder verir. Onun için Allah'ın ayetleri ile, Allah'ın ayetlerini söyleyecek insanlarla bir araya gelmemeye çok dikkat ediyorlar.

Onlar o kaynar suları öylesine içerlerki;[26]

55- Susuz devenin içmesi gibi içeceksiniz.

Çok su içme hastalığına uğrayan deveye "Him" der araplar. Veya "Him" kelimesi bu anlama gelmektedir. Öyle bir hastalığa tutuluyorki, suyu içiyor içiyor, karnı rahatlama derecesine geliyor ama, ciğeri yine yanıyor ve yine su istiyor. Cehennemlik insanın halide ona benzetiliyor. Bir tarafta boğazı su içmek istiyor ama içtiği sular bağırsaklarını perişan ediyor ve döküyor. Böylece azabın devamlılığı sağlanıyor.

Şirk vadilerinde harama doymayanlar cehennem vadilerinde kaynar sulara doymayacaklar.[27]

56- İşte ceza gününde onların ağırlamşı budur.

İşte kıyamet gününde, ceza gününde onlara verilecek olan ikram budur, diyor Allah (c.c). İşte ikram! buyrun!, Mü'minlere cennette ikramlar yapılırken kafirlerede cehennemde bir ikram yapılıyor ama, bu ikram dünya derecelerini çatlatacak derecede kaynar suların onlara içirildiği zakkumların yedirildiği şeklinde bir ikram olacaktır.[28]

57- Sizi biz yarattık. Tasdik etmeniz gerekmez miydi?

"Yahu sizi biz yarattık" diyor Rabbim. Niye tasdik etmiyorsunuz?

58- Akıttığınız meniyi gördünüz mü?

Ana rahimlerine yerleştirdiğiniz menileri gördünüzmü?[29]

59- Onu siz mi yarattınız yoksa biz mi yarattık?

Âllah(c.c); Onları siz mi yaratıyorsunuz, yoksa bizmi yaratıyoruz diyor.[30]

60- Aranızda ölümü biz takdir ettik. Bizim önümüze geçilmez.

Rahimlere yerleştirilen meniyi gördünüz mü? Onu siz mi yaratıyorsunuz biz mi yaratıyoruz? diyor Allah (c.c.)

Bu günlerde, Türkiye'de bir haber nedeniyle bir taraftan dinime sataşma ihtiyacı hisseden, Mehmet Akifin tabiriyle;

-Şarka bakmaz, Garbı bilmez görgüden yok payesi

-Bir utanmaz, yüz kızarmaz büsbütün sermayesi.

dizelerinde ifadesini bulan, kaba, yobaz, imansız softa tipinde bazı insanlar, imansızlığını ortaya koyarak herşeyden yararlanma tarafına gidiyorlar. Son günlerdeki, bir koyun kopyalama meselesinde de hemen, "bakınız insanlarda birşey yarattı, Allah'ın bu işte müdahalesi yok" diyen ataistler kendilerine bir malzeme çıkarma tarafına gidiyorlar.

Halbuki seri üretim diye birşey yok. Ben bu işi Çapa Tıp Fakültesinde ehline sordum. Dediler ki; "hocam dışta döllenme meydana getiriliyor, koyunun menisinden (meni olması lâzım) alman bir şeyle meydana getirilen bu döllenme, yine koyunun ana rahmine koyuluyor. Yani 6 ay koyunun ana rahminde büyüyecek. Burada bizim yine müdahalemiz yok.

Bir arkadaş; hocam şöyle anlatayım dedi. "Nasıl ki tüp bebek dediğimiz olayda babanın spermi ile annenin yumurtası dışarda döllendikten sonra ana rahmine yerleştiriliyor, koyunda da yalnız koyundan alınan ve kendi arasında döllenme meydana getirilen madde koyunun ana rahmine konuluyor. "Orada 6 ay yine bizim müdahalemizin dışında gelişmesini devam ettiriyor, doğumu da kendi müddeti içerisinde meydana geliyor"

Allah (c.c.) da; "O ana rahmine yerleşen meniyi siz mi yaratıyorsunuz, yoksa bizmi yaratıyoruz?" diyor.Allah'ın koyduğu kanunlar içerisinde insanoğlu iş yapıyor. Doktorlar, bu işi yapan kişiler. O, rabbimin tabiata koyduğu kuralları keşfediyor, o kurallar ye kanunlar içerisinde işini devam ettiriyor. İlim adamı fiziki tarafını keşfediyor. Koyunun ruhunu görebilmiş değil.

"Aranızda ölümü biz takdir ettik, ölümü de takdir eden biziz, Ona bir zaman biçen, nerede, nasıl öleceğini belirleyen biziz. Bizim önümüze de kimse geçemez" diyor Allah (c.c).

Olurmu hocam? Çekerim tabancayı, canlı bir adamı vururum, Allah'ın ecelinin önüne geçmiş olurum diyor. Peki nerden biliyorsun sen, onun ecelinin o saatte olmadığını, senin de buna kötü bir alet olacağını. Sen bilmiyorsun ki bu işi. O zaman şunu sorabilir. Peki o zaman onu ecelinde öldürmüşsem benim günahım nedir? Senin günahın, "haksız yere adam Öldürmeyiniz" emrine muhalefettendir. Yoksa, Öldüren de, dirilten de Allah (c.c.)'dır. Ölmenin yasasını koyanda, dirilmenin yasasını koyanda, Öldürmeyiniz yasasını koyanda yine Allah (c.c.)'dır. Biz yasalara göre yaşıyoruz. Allah (c.c.)'ın teşrii yasasına bazıları muhalefet edip Kur'an-ı Kerirn'c karşı çıkıveriyorlar.[31]

61- (Ölümü takdir ettik ki) benzerlerinizi getirelim ve (ahirette) bilmediğiniz şekilde yeniden yaratalım.

Sizin bir benzerinizi yaratmaya ve yeniden bilmediğiniz bir şekilde sizi inşa etmeye biz kadiriz. Bizim önümüze de kimse geçemez diyor Allah(c.c).

Ahirette biz sizi yeniden yaratacağız, ama o yaratmanuz bu dünyadakinin aynısı değil. Yani gözlerinizin bakışında, dünyadaki şartlar ayrı, ahiretteki şartlar ayrı olacak. Duyuşumuz, görüşümüz, görüntümüz, farklı olacak. Buhari'de geçen bir hadiste Peygamberimiz, kafirin bedeninin büyüklüğünü anlatarak, Cehennemde, azabı daha çok tatması için, kafirin bedeninin büyütüleceğini haber veriyor. Yani bizim bilmediğimiz bir şekilde yaratılacağımızı haber veriyor.[32]

62- Yemin olsun ki, birinci yaratılışı bildiniz. Bundan öğüt almanız gerekmez mi?

İlk yaratılışı sizde biliyorsunuz. Bu dünyadaki yaratılışı bizde biliyoruz. Ana rahmine meni düşüyor, 9 ay ana rahminde kalıyor, dünyaya geliyor. Eli ayağı olmasına rağmen hiçbir şeye gücü yetmeyen bir çocuk, derken apalıyor, emekliyor, ayağa kalkıyor, delikanlı oluyor, derken tekrar toprağa doğru eğiliyor. Biz bunu görüyoruz. Bunu yapan Allah (c.c.), ahirette sizi ana rahmi mesabesinde olan. kabirden niye diriltenlesin ki.?!![33]

63- Ektiğinizi gördünüz mü?

64- Onu siz mi bitiriyorsunuz yoksa biz mi bitiriyoruz?

Siz ektiğiniz mahsûlleri görüyorsunuz. Görüyorsunuz değil mi? Mesela Konya'h toprağa daneleri saçıyor ama ne kadar saçtığını bilmez. Afyon'da Afyonun o incecik küçücük danelerini çiftçiler toprağa saçıyor. Ne kadar saçtığını bilmez, Makina ile saçarken de bilmez. Ama Allah (c.c.) bilir.

Onları siz mi yetiştiriyorsunuz biz mi yetiştiriyoruz?"

Biz nasıl yetiştirelim ki, toprağa kaçtane düştüğünü bilmiyoruz, nereden olduğunu bilmiyoruz, ne kadar suya ihtiyacı olduğunu bilmiyoruz, güneşten ne kadar alması gerektiğini bilmiyoruz. Biz yalnız Rabbimin koyduğu kanun gereği, zamanında suluyoruz, ilacını gübresini veriyoruz ve gerisini Allah'a havale .ediyoruz.

Neticede, çekirdekler çiçeğe dönüşmeye başladımı, onların gelişmesini de kimse engelleyemez. Asfaltı, taşı, kayayı delen ve yukarıya çıkan yemyeşil yapraklar görürsünüz. Elinizle şöyle bir dokunun, yumuşacık bir yeşil yaprak. Hayretler içerisinde kalırsınız. Bu asfaltı bu yemyeşil yaprak nasıl delmiş? diye.

Son günlerde Dünyadaki bir kısım müslümanlara ümitsizlik çökmüş durumda Bu ümitsizliğin sebebi de şudur. Efendim dünyanın her tarafında, Amerika'sı, Rus'u, Japon'u Çin'i ve bu ülkelerin çeşitli uzmanları, dünyayı tek devlet yapalım ve bu devlette bizim sözümüz geçsin diyorlar ve pürüz olarakta yalnız müslümanları görüyorlar ve bu müslü-manları yok etmek için plan ve programlar yapmaya çalıştıklarını görüyorsunuz." diyorlar. Sakın ümitsizliğe düşmeyin. Bunlar yeni bir şey değil. Sevgili Peygamberimiz Mekke'de iken, Fetih sûresinin son ayetlerinde Rabbim, o toplumun yetişmesini, topraktan çıkan nebatat-'in yetişmesine benzetiyor.

Sahabenin gelişmesini böyle tarif etmiş Rabbim. Şu anda mü'minle-rin gelişmesi de, böyle bir gelişmedir. Kâfirler ne kadar irinlenirse kin-lensinler, ne kadar parmaklarım ısınrlarsa ısırsınlar, baharın gelmesiyle toprağın yeşermesini engelleyemezler.

Şöyle düşünün... Amerika'nın, Japon'un, İngiliz'in Fransız'ın; askeri uzmanları, siyasi uzmanları bir araya gelseler, Türkiye'de baharın gelmesini engelleyebilirler mi? Engelleyemezler. Asit yağmuru yağdırsa-lar, bunu da en çok 10 dağın tepesine yağdırıp yeşilliğini kurutabilirler. Ama top yekûn Türkiye'nin baştan başa tepesine ateş yağdıranı azlar. Ulu dağ'ın dan, Suphan Dağı'na kadar dağların tepesine kadar asit yağdıramazlar,

Bu, İslam ümmetinin bağrına düşen bir çekirdek gibi, gönüllerine yerleşen "kelime-i tevhid'in" amel çiçekleri halinde görülmesini de engellemeleri mümkün değildir. Onlar ne kadar plan kurarlarsa kursunlar. Bu onların görevi. Ateşin görevi yakmak, akrebin görevi sokmaktır. Ateş niye yakıyor diye kızılmaz, tedbir alınır.

Eken de, biçen de Allah (c.c.) dür. Bizim gönüllerimize de bu imanı rabbim ekmişse, bunu kimse engelleyemez.[34]

65- Dilemiş olsaydık kuru bir ot yapardık da siz de üzülürdünüz.

O tabiatta yetiştirdiğiniz mahsûlleri dilediğimizde çerçöp haline ge-tiriveririz. Sizde şaşkın bir halde kaliverirsiniz diyor. Allah (c.c.)

Ben çiftçi bir ailenin çocuğuyum. Ekinlerimiz güzel olurdu, içine girdiğimizde boyumuza yetişirdi. Tabi o günlerde çocuğuz. Ama bir gün bir haber gelirdi; "Dolu yağmış, ekinlerin belini yarıdan büküvermiş.

Ekin yeşil derilmiş." Babamız iman sahibi bir insandı. "Hasbünallah ve ni'mel vekil" derdi. "Allah(cc) "bizi aç bırakacak değil ya!, bir başka yönden verir" derdi.

Ama bir başka gün gelip baktığında şöyle dedi. "Bu giine kadar görülmeyeni gördük. Ekini yarısından bölen Allah (c.c), kökünden yeniden sürgün verdi ve geçen senekinden daha iyi ekin aldık." denirdi.

Yani bir yerden verir, bir yerden alırdı. Yeter ki biz verdiğinde de şükredelim, aldığında da şükredelim. Her halükârda Allah'a (c.c.) şükredelim.[35]

66- Biz borçlandık (derdiniz)

67- Hayır biz mahrum kaldık (derdiniz)

Şimdi bazı insanlar, genelde imansız kesim; "Yahu Allah vermişti ama, şimdi alıverdi. Bu kadar borcun içerisinde mahrum kaldık" diye feryadı figan ediyorlar.[36]

68- İçmekte olduğunuz suyu gördünüz mü?

69- Onu buluttan siz mi indirdiniz, yoksa biz mi indirdik?

70- Dilemiş olsaydık onu tuzlu su yapardık.

Niye şükretmezsiniz? Şükretmeniz gerekmez mi? diyor Allah (c.c.) Allah (c.c); -insanoğlunun yeni bulduğu- su arıtma sistemini, ta dünyayı yarattığında tabiat kanunlarına koymuş. Güneş, denizlerin, göllerin, ırmakların üzerine doğuyor. Orada toplanan sular hava imbiğinden geçiyor, buhar haline geliyor. Hava içerisinde, güneş ışınlarıyla o buharın bütün mikroplarını tertemiz hale getiriyor.

Ya denizin suyunu, tuzuyla beraber bulutlara çıkarmış olsaydı!!. Onu da uçacak hale getirseydi!!. Bu defa gökyüzünden tuzlu su yağacağından, olacakları düşünün!!!,

Yani Allah (c.c.) "hasib" sıfatıyla milyonlarca hesab içerisinde, her-şeyi en ince teferruatına kadar bir plana dayandırmış. Sularımızı indirirken de binlerce hikmetiyle indiriyor, yukarıya çıkarırken de binlerce hikmetiyle çıkarıyor.[37]

71- Yakmakta olduğunuz ateşi gördünüz'mü?

72- Ateşin ağacını siz mi yaptınız, yoksa biz mi yaptık?

Yakmakta olduğunuz petrolü, kömürü, odunu siz' mi yaptınız? Yaratan siz misiniz? Hayır. Biz tüketenleriz. Yani odunu tüketiyoruz, kömürü tüketiyoruz, petrolü tüketiyoruz. Hava gazını da biz yaratmadık. O da Allah (c.c.) tarafından yaratılmış, yer altına depo edilmiş. Bir gün gelir kullarım bunu çıkarırlar ve bununla ısınırlar demiş. Bu gün biz Rabbimizin doğaya koyduğunu buluyoruz ve onu insanların istifadesine sunuyoruz. Yani biz yaratmıyoruz.[38]

73- Onu biz, bir ibret ve çöldekilere fayda kıldık.

Biz onları bir uyarı kıldık, hatırlatma kıldık. Yani yaktığımız o ağaçlan, kömürleri, kendisiyle ısındığımız, ihtiyaçlarımızı karşıladığımız yakacaklarımızı, elektriğimizi, gökyüzünden yağan yağmurları, yeryüzünden çıkan bütün bu yiyecek ve giyecek maddelerini Allah bizim için birer hatırlatma olarak nitelendiriyor.

Yeryüzünden çıkan maddelerden giyeceklerimizin hammedesini ipe dönüştürdük ve Allah'ın tabiata koyduğu boyalarla boyadık, güneşin yedi renginden aldık. Desenini de; bir gülün, bir hercai çiçeğinin desenlerinde etkilenerek hazııladık. Yani ressamlarımızın, desinatörle-rimizin malzemesi, ilham kaynağı Allah (c.c.)'ın yarattığı tabiattır.

İnsanoğluna uçma fikrini, Allah (c.c.) bir kuşla veriyor. Ondan sonra insanoğlu kuşun sağından bakıyor, solundan bakıyor, içinden bakıyor, dışından bakıyor, ve projesini hazırlıyor. Burada önemli olan "uçma"

fikridir.

Allah (c.c), Zor durumda olanlara, İhtiyaç sahiplerine bir "met'â" olarak yarattı, '"Mukvin" "Kava" kökünden gelmektedir. Kava kelimesi Arabuı dilinde "Çöl" manasına geliyor. Bu dünya, Cennete göre aslında bir çöldür. Bu dünya çölünde Allah (c.c.) bize bir meta1 olarak, yeşillikler vermiş, sular vermiş, yiyecek maddeler içecek maddeleri vermiş, soğuktan korunacak, sıcakta serinleyecek maddeler vermiştir. Biz bu dünya çölünde ne yapacağız?[39]

74- O halde, büyük Rabbini adıyla teşbih et.

Büyük Rabbinin ismiyle teşbih et veya Rabbinin büyük ismiyle, ism-i azamıyla teşbih et. İkisi de anlaşılabilir. "Teşbih et" derken; Allah'ın(c.c) "eksik sıfatlardan münezzeh olduğunu, kemal sıfatlarla muttasıl'olduğunu" (bu eski bir Osmanlı deyimidir) zikret.

İşte namazımızda tekbirin arkasından "süblıanallah, subhane rabbi-yel azim," derken bu ayetin emrini yerine getiriyoruz. Rûkû'a varıp diyoruz ki; "Yarabbi! Bizim gibi insanların kusurlarından sen uzaksın."

Bakınız, bizim gözümüzün bir sınırı var, aklımızın bir sının var, hayatımızın bir sınırı var. Biz kendimize bile sahip değiliz. Karnımız ağrıyor da durduramıyoruz. Hastanelerdeki onlarca hastanın ağrılarını dindirmek zorlaşıyor. Milyonlarca isnanm sıhhati devam ediyor ve bunu da herşeye kadir olan Allah (c.c.) devam ettiriyor.

"Yarabbü! bizde bütün bu noksanlıklar var ama, sen de bunun hiçbiri yoktur. Biz yarının ne getireceğini bilmiyoruz, fakat yarını getirecek olan ve yarının iyiliklerini de zorluklarını da getirecek olan sensin." diyoruz.[40]

75- Yoo..! Yıldızların yerlerine yemin olsun.

Tecvid'in bütün kurallarına riayet ederek okuyan hafızalarımız bu bölümü okurlarken buradaki "Felâ"'daki, Lâ'yi dört elif miktarı uzatırlar. Bu bir tecvid kuralıdır. Fakat onu anlamada bir etki yapmaktadır. "Fe laaaa" diye dört elif miktarı çekerken, "Hayıııır" diye bir anlamı ifade etmektedir.

"Yıldızların yörüngelerine yemin ederim ki" manası var. Bir de; "Kur'an-ı Kerim'in ayet ayet nazil oluşu "necm" kelimesiyle ifade edilmiştir. Buna göre de, parça parça nazil olan ayetlerin, nazil oldukları yerlere, nazil oldukları zamanlara, nazil oldukları durumlara yemin ederim ki" manası vardır.

Bu iki anlam birbiriyle çelişmez. Gökyüzündeki bize ışık veren, yön tayin eden yıldızları yaradan ve onları yörüngesine yerleştiren Allah (c.c), bin dörtyüz seneden beri yıldız gibi parlayan, kıyamete kadarda parlamaya devam edecek olan Kur'an ayetlerininde her birisinin kendisine göre bir yörüngesi vardır.

Yıldızlar, tabiat ayetleridir ki, biz bunlara tekvini ayet diyoruz, Diğeri de teşrii ayetlerdir. Yani son günlerde çokça konuşulan Şeriatın ayetleridir. Rabbim buna yeminle başlıyor ve birilerine de "Hayıııır" diyerek onların düşündüklerinin, Kur'an hakkında söylediklerinin, zan ifade eden bilgilerinin geçerli olmadığını reddederek başlıyor.

Biz de; şu anda bütün dünya genelinde insanların İslam'a kulak verdiği, gönlünü İslam'a açtığı bir dönemde Kur'an'a karşı saldırıya geçenlere, "Hayır! yanlış anlıyorsunuz, yanlış düşünüyorsunuz, Kur'an hakkındaki bilgileriniz eksik, Allah (c.c.) Kur'an'ma yemin ediyor" diyeceğiz.[41]

76- Eğer bilirseniz, bu büyük bir yemindir.

Allah (c.c.) Eğer bilmiş olsanız bu büyük bir yemindir diyor. Yani yemin ettiği olayın çok büyük olduğunu ve yemin edenin de Allah'ın (c.c.) bizzat kendisi olduğunu ifade ederek, olayın ne kadar önemli olduğunu ve asıl söylenmesi gerekeni bize söylüyorlar.[42]

77- Şüphesiz o şerefli bir Kur'an'dır.

78- Korunmuş bir kitaptadır.

79- Onu ancak temiz olanlar tutabilir.

80- Alemlerin Rabbinden indirilmiştir.

Buraya kadar yukarıdaki yeminin cevabı olmuş oluyor. Asıl yemin edilen, önemine dikkat çekilen bölüm burası. Yani Kur'an'ın en değerli kitap olduğunu Allah (c.c.) bize bizzat kendisi bildiriveriyor.

Bakara suresi I. ayet'indeki "Elif Lam, Mim Zelikel-Kitab" diye buyuruyor. Allah (c.c). Yani "İşte kitap" buyuruyor. Fatiha suresinde biz; "Ya Rabbi! bize dosdoğru yolunu göster" diyoruz. Allah'da (c.c.) hemen Bakara suresinde "Zelikel-Kitap" "İşte Kitap" diye bize cevap veriyor.

Eğer bu dünyada izzete ve devlete kavuşmak, ahirette cennete kavuşmak istiyorsanız işte Kitap. Bu kitapı uygular ve hayatına tatbik ederseniz o istediğiniz yüce makama erişirsiniz, buyurmaktadır. Burada da, Allah (c.c.) gözlerimizi çevirdiğimizde gördüğümüz gökyüzündeki yıldızlara ve Kur'an'daki ayetlere yemin ederek, "bu bir değerli kitaptır, bir Kıır'an'xhr" diyor.

Tertemiz meleklerin dokunduğu Kur'ân'a, bizler de dokunurken ab-destli olmaya dikkat edelim. Herhangi bir insanın kitabına değil Allah'ın kitabına dokunuyoruz. Abdestsizseniz, fakat abdest alma durumunuz da yok, Kur'ân okumak istiyorsanız bu durumda okumak, okıımamakdan iyidir. Ancak imkanların olduğu yerde temiz olmaya, tertemiz meleklere özenmeye gayret edelim. (Bu konuda bak-Cassas, Ahkam-ü Kur'ân 3/419)

"Bu Kur'an-ı Kerim Alemlerin rabbi tarafından indirilmiştir." Yani Allah (c.c.) günümüzdeki birilerine cevap veriyor. 1400 sene önce sevgili Peygamberimiz'e (s.a.v.) sataşanlara cevap verdiği gibi, günümüzde de "bu Allah kelamı değil, Muhammed'in kendi yazdığı bir kitaptır" diyenlere de cevap veriyor.

Bu kitabı, sevgili peygamberimizin uydurmaynp, Allah'ın kelamı olduğuna dair engüzel delil; Kur'ân ve sünneti yanyan okumaktır. Deneyiniz.!

Yani Kur'ân hakkında bilgisi olmayan, şu anda beni dinleyen bir değerli insan şunu yapsın Kur'an-ı Kerim'i tercemesi ve tefsiri ile birlikte okusun. Birde "Tecrid'i sarih" isimli hadis kitabını okusun. Ayetle hadisin dii ahengi açısından farklı olduğunu anlayacaklar.

Şöyle bir örnek vereyim; Önce Mehmet Akif'in şiirini, sonra da Necip Fazıl'in şiirini okuyun. Aradaki üslubun farkını farkedeceksiniz.

Kur'an'ın üslubu ile sevgili peygamberimizin üslubu tamamen ayrıdır. Bunu; hassas bir kulağa sahip olan ama Kur'ân okumasını bilmeyen bir kişi dinlese bu aradaki uslub farkını anlayacaktır.

Ehli zaten bilir. Yani Arap dili ve edebiyatını çok iyi bilen insanlar bunu bilirler. Mekke'nin ileri gelen müşrik edipleri de bunu söylemişlerdir. Bir kısmı, "bunu Muhammed uyduruyor" derken diğer bir kısmı ise; "biz Muhamrned'i tanırız, konuşma üslubunu biliriz. Bu uslub Muhammed'in üslubu olmadığı gibi , bu insani uslub da değil" diyerek bu farkı bildiklerini itiraf etmişlerdir.

"İnsan, böyle güzel bir sözü söyliyemez" diyerek müslüman olan insanlar da vardır. Kur'an'ın, insan kelamı olmayıp, Allah'ın sözü olduğunun en güzel delili, yine kendisidir. Başka delil aramamıza gerek yok. Rabbim'de bunu söyleyivermiş "O alemlerin Rabbi tarafından indirilmiştir."[43]

81- Şimdi siz, bu sözü mü küçümsüyorsunuz?

"Müdhinün" kelimesinde; Siz, bu sözle mi alay ediyor? dalga geçiyorsunuz? anlamı olduğu gibi bir de "idhan" kelimesinde "yağcılık" anlamı olduğundan "siz bu sözlemi birilerine yağcılık yapıyorsunuz" anlamı da vardır.[44]

82- Rızkınızın (eksileceğini bahane) kılarak (dini) yalanlıyorsunuz.

Siz rızkınızı yalan söyliyerek mi kazanıyorsunuz? Allah'ın kitabını yalanlayarak mı rızkınızı kazanıyorsunuz?

Şimdi iki ayeti yan yana getirerek manalandiralım. Bu sözle mi dalga geçiyorsunuz? Bu sözlemi birilerine yağ çekerek rızkınızı elde etme yönüne gidiyorsunuz?

Kur'an 1400 sene önce nazil olmuş ama; ben bu ayet-i Kerimeleri okurken; sanki daha bugün veya dün nazil olmuş gibi hissediyorum.

Türkiye'de ve dünyadaki son olaylardan anlaşılan o ki; her gün birilerinin çıkıp, birilerine veya batıdaki ahilerine yaranmak ve onlardan makam ve mevki elde etmek, bazıları da aferin alabilmek için Allah (c.c.)'ın kelamını ağzına dolayarak, onlara yağ çekerek Kur'an-ı yalanlamak için gayret içindeler. İşte ayetlerde bize bunların durumunu haber verir gibi.

Batıdaki adamlar gelip bizimkilere; "uluslararası çok büyük bir şirketin Türkiye temsilciliğini veya ortaklığını veya mümessilliğini sana verebiliriz, sana şu makama gelmende yardımcı olabiliriz. Ancak seninde bunun karşılığında hizmetini görmemiz lazım; Dünyada ve Türkiyedeki İslami gelişmelere karşı sende görevini yerine getireceksin. Kur'an'ın insanlar tarafından tanınması, öğrenilmesi, anlaşılmasını egelleyeceksin." diyorlar.

Yani bu ışığın üzerine çamur atıp karartacak, İnsanlara ışık saçma-sini engelleyeceksin. Çünkü bizim yarasalarımızın gözleri kamaşıyor, rahatsız oluyorlar, demek istiyorlar.

Onlara karşı biz de ayeti okuyoruz; "siz, rızkınızı oradan elde etmek için birilerine yağ çekerek bu Allah'ın kitabını yalanlayıp, ayet-i kerimelerle alay ediyorsunuz."[45]

83- Can boğaza geldiğinde, Eh... can boğaza gelince görürüz. Can boğaza geldiğinde...şöyle olur, böyle olur diye ata sözlerimiz vardır. "Dünyadaki her insan ölümü tadacaktır." diyor Allah(c.c). Hani, cenazeyi taşıdığımız' tabutun üzerindeki yeşil örtüye bu ayet nakşedilmiş "Küllü nefsin zaikatü'1-Mevt" "Her can ölümü tadacaktır." Ayet, tabutu taşıyanlara hitap ediyor. Tabutu omuzları üzerinde götürenler ayeti görüyorlar. " ,

50- 60 senelik bir hayat boyunca insan, çeşitli vazifelerin başına geçirilir. Vâad ettiklerini verirler de. Ama ölümünü engelleyemezler. Dünyanın bütün doktorları bir araya gelse yine de ölümünüzü engelleyemezler. Dünyanın bütün paralarını bir araya getirseler, ölümünüzü engelleyemezler. Rabbimiz de diyor ki; "can boğaza gelince."[46]

84- O zaman siz baka kalırsınız.

1- Ölen kendine bakıyor,

2- Ölene çevresindekiler bakıyor,

Mesela imansızın biri uzanmış ölümü bekliyor. İmkanlar var. Dünyanın en kaliteli hastanelerinde en iyi doktorların nezaretinde yakınları da uzaktan böyle bakıp duruyorlar. Can boğaza doğru geliyor ama hiçkimse engelleyemiyor. Yapılacak hiçbir şey yok, veya kişi hayatı boyunca imansızlığın peşinde koşmuş, İslam'a ve Kur'an'a karşı elinden geleni geriye koymamış ve derken bir gün ecel gelmiş, yatakta uzanmış, ayağından itibaren canın çekilmekte olduğunu, yavaş yavaş hissetmmeye başlıyor, can boğaza geliyor. Yalvarıyor "Bütün mal varlığımı alın, bütün dolarlarımı, marklarımı alın ama ölümümü engelleyin" diyor ama hiçkimse birşey yapamıyor.

Orada melekler ona işkence ederek ruhunu alacaklardır. (Naziyat suresi ayeti) Atalarımız bunu çok güzel Özetlemiş. Bütün hücrelerinden canı alınırken; dikenli bir çalının insan vücudundan çekilmesi ve dikenlerin hücreleri yırtarak çıkması esnasındaki acı gibi bir acıyı çekecekler.[47]

85- Biz ona (ölmekte olana) sizden daha yakınız, fakat siz göremezsiniz.

O canı boğazına gelmiş, insana, o esnada biz sizden daha yakınız ama siz görmüyorsunuz diyor Allah (c.c). İmansız yatağına düşmüş, can derdinde iken, zorla ve acı çektirelerek canı alınıyor. En yakınları, bütün imkanlarını seferber etmişler ama bakmaktan başka hiçbir şey yapamıyorlar. Rabbim de, siz görmüyorsunuz ama biz ona sizden daha yakınız diyor.[48]

86- Eğer cezalandırılmayacaksaniz,

87- Eğer doğru söylüyorsanız, onu (canı cesede) geri döndürseniz ya.

Hani siz, cezalandırılmamalı değilmiydiniz? Haydi buyrun, Eğer sözlerinizde doğru söylüyorsanız; siz tekrar onu geriye döndürün veya siz geriye dönün. Geriye dönmeniz mümkün değil. Allah'a doğru akıp gideceksiniz. Yapacak bir şeyiniz yok.[49]

88- Amma eğer (ölen) Mukarrabinden (yaklaştırılanlardan) ise,

89- (Ona) Rahatlık, güzel kokular / nimetler ve naim cennetleri vardır.

Şu Mukarrabinden(yaklaştırılanlardan) olanlara gelince, Yani bu dünya hayatında yaptığı her harekette ve taatta Rabbine yaklaşmayı murad eden, kendi ile Rabbimiz arasındaki bütün engelleri aşabilen insanlara gelince;

Onlar için ahirette, rahatlık vardır, çok güzel kokular vardır ve naim cenneti vardır. Ferahlık vardır, rahatlık vardır, güzel kokular vardır. Ve naim cenneti vardır. Bu nasıl olacaktır? "Gözlerin görmediği, gönüllerin hayal edemediği" diye ifade edilmiş sevgili Peygamberimiz tarafından.[50]

Bu dünyadaki sarayların, köşklerin ve yalıların bir iç dizayn ve mimari planı var. Bu konuda hem Türkiye'de hem de Batı'da eserler var. Bu eserlerde çok güzel şekilde çizilmiş evler, bahçeler, bahçelerde dikilecek ağaçların birbirine uyumu ve ağaçlar arası dizaynları, bu ağaçların mevsimlere göre çiçek açanları, yaprak dökenleri, dökmeyenleri, meyva verenleri ve vermeyenleri hesap edilmiş. Bunlar kim tarafından yapılmış?

Hatırınıza, Batılılar tarafından yapılmış cevabı gelecektir. Ama değil. Avrupalı bu konuda çok güzel eserler vermiş ama, bu uzmanlar Türkiye'ye geldiklerinde Yıldız parkını uzaktan ve yakından incelediklerinde şunu söylüyorlar; "Bizim hayal ettiğimizi Osmanlı yapmış" Hangi ağaç hangi ağacın yanına dikilir, hangisi yaprağını döker, hangisi dökmez bunu hesab etmişler. Çünkü biri yaprağını döktüğünde diğeri dökmez, biri sarardığında diğeri yeşerir. Bunun hesabı yapılmış ve Yıldız parkı'nda bu gerçekleştirilmiş" yani bizim ecdadımız tarafından gerçekleştirilmiş.

İnsanoğlunun hayal ettiği, hayaline göre yaptığı çok güzel yerler var yeryüzünde. Bu tür yerler dünyanın çeşitli yerlerinde var. Fakat şunu bilin ki; en güzel yerde insan birkaç gün oturduktan sonra usanma ve bıkma başlar. İnsanoğlu en güzel manzaradan bıkar.

Bıkmadığı bîr manzara vardır. O da insan manzarasıdır. İnsan denize bakmaktan bıkar, ama eşine bakmaktan bıkmaz, çocuğuna bakmaktan usanmaz, dostuna ve ahbaplarına bakmaktan bıkmaz. Yani yeryüzünde kendisine bakılmaktan usanılmayan birşey vardır? O da insandır.

İşte cennete de gidecek olanlar ancak ve ancak insanlardır. Yani iman etmiş insanlardır, iman etmiş insanların cennetdeki yerleri de kendilerini de usandırmıyacak şeyleri orada yaratacaktır. Dünyadaki milyonlarca dolara satılan kokuları hayal edin, bu kokular ahiretteki kokuların yanında hiçbir şey ifade etmez.

Bu bize şöyle ifade edilmiştir. Cennetin bir gülü dünyaya gelmiş olsaydı bütün dünya bu bir gülle çok güzel kokacaktı ve dünyanın hiçbir pisliği de o güzel gülün kokusunu bastırmayacaktı.

İşte Mukarrabin olanlar böylesine güzel bir yere gideceklerdir. Sabikunlar, yani Rabbime ibadet konusunda önde gidenler, öne geçerler! İşte onlar cennet nimetleri içerisinde güzel kokularla ferah bir hayat yaşayacaktır diyor Allah (c.c.).[51]

90- Eğer sağın adamlarından ise..

91- Sana sağcılardan selam var.

Ashab-ı Yemin'den olanlara yine ashab-ı yeminden selam vardır. Cennette mü'minler Allah'a hamdu senalar edecekler, birbirlerine selam verecekler, melekler onlara selam verecek, Allah'da(c.c) cennetteki insanlara bir selam ve selamet verecektir.

Bazen kelimelerin sonu hayal edilmezse, o kelime basit kalır. "Rabbimden bir selam olacaktır cennettekilere" ifadesi böyle geçiştirilmemeli.

Şu dünya hayatında, makam olarak en yüksekte bir yer düşünün ve o yerin başındaki bir zatın, size selam gönderdiğini düşünün, isminizi zikrederek selam gönderdiğini hayal edin.

Mesela benim, imanına, ameline, ilmine çok hayran olduğum insanlardan biri; "Mahmut hocaya selam söyleyin" dese, birkaç gün uykularım kaçar.

Bütün ilim adamlarını, bütün Peygamberleri bütün insanları yaratan Allah(c.c.)'den cennette selam vardır; "Selamün kavlen mirrabbirrahim "[52]

92- Amma eğer (dini) yalanlayan sapıklardan ise..

93- Ziyafetleri kaynar sudandır.

O Allah'ın dinini yalanlayan, sapan ve de saptıranlara gelince, "Dallın" kelimesi hem kendileri sapanlar anlamına gelir ki, asıl anlamı budur- hemde saptıranlar anlamına gelir. Bunu biz her gün namazımızda fatihada "vele'd-Dallin" diye okuyoruz.

"Yarabbü! şu Allah'ın gazabına uğramış yahudilerin yolunu istemiyoruz. Sapık Hiristiyanlann da yaptığını, taptığını istemiyoruz." Yani kötü şeylerim, sapık inançlarını istemiyoruz biz. "Biz Peygamberlerin yolunu istiyoruz" diye namazımızda her gün dua ediyoruz. İşte O fatihanın sonundaki "Dallın" kelimesinin aynısıdır bu.

Allah'ın dinini yalanlayan ve de sapıtanlara gelince; "sapıtanlar" kelimesi yalnız Hristiyanlan içermez. Allah'ın yolundan çıkan herkez bunun içerisine girer. Yahudiler, Budistler, vs. Rabbimin mülkünde Rabbimin verdiği el ve ayakla hareket eden, Onun verdiği kanla, canla yürüyen bu insanlar, Allah'ın dinini yalanlamakta ve de sapıtmaktadırlar.

Sapık; genelde bizde çocukları öldüren veya işkence eden kişilere denir. Evet bu adam sapıktır. Ne yapmış adam? mesela iki kişi öldürmüş veya işkence etmiş, kafasını koparmış. Bu bir sapıktır ve tedavi edilmesi gerekir.

Peki!, binlerce, milyonlarca insanın cehenneme gitmesi için dünya devletlerinin tamamında eğitimi ateist bir mantıkla yürüten, seküler bir eğitim vermeye çalışan ve bu eğitimi vermek suretiyle imansızlaştıran insanlar, iki tane çocuk yakmıyorlar. Milyonlarca çocuğu yakıyorlar, milyonlarca siyah gözlü, yeşil gözlü, mavi gözlü sarı saçlı, siyah saçlı, güzellerin tenlerinin cehennemde yanmasına sebeb oluyorlar. Asıl sapıklar bunlardır.

Onun için gerçek sapıklara yönelik tedbir almamız ve onlara bu ayeti duyurmamız lazım. "İşte o sapıklara gelince!, o sapıkların konağı sıcak, kaynar suların içerisidir" Cehennemdeki kaynar sularda irinlerden meydana geliyor. Ne kadar sıcaklıktadır? Bilemeyiz. Dünyadaki ısı ölçen aletler orada geçersizdir. Yani onlar binler ve milyonlarca derecedeki irinlerin içerisinde yanacaktır. Onlar oraya misafir edilecekler ve oraya konaklandırılacaktır.[53]

94- Cehenneme atılış vardır.

"Cahim" diye isimlendirilen cehenneme atılacak ve yaslandırılacak-tır. Bunları Rabbim niye söylüyor? Bunları dünyada söylüyor, ahirette söylemiyor, mahşer yerinde de söylemiyor. Bu dünyada iken bu ayetleri biz, bu insanlara okumamız lazım.

Özellikle açık oturumlara panellere katılan, dinime karşı cephe almış insanlarla sohbet imkanı bulan arkadaşlarımıza, kardeşlerimize söylüyorum. Bu insanlara söyleyin; "bu halde gidersen yanacaksın beyefendi, biz seni seviyoruz, sen Hz. Adem'in çocuğusun, peygamber neslinden gelmektesin, yeryüzünün yaratılmışlarının en değerlisisin, yanmana göz yumamam, yanmaman lazım senin." diyeceğiz.

Şöyle diyebilirler: "Bırak yahu yanayım, arkadaşlığımız devam etsin ama ben yanayım, sen cennete git, ben kaynar suların içerisinde haşlanayım" Bunu niye söylerler? Çünkü cenneti ve cehennemi göremiyorlar da ondan.

Görmedikleri ve de inanmadıkları için bu sözü söylemek kolay ama, mü'minlerin bu dünyada iken Allah'a ve Kur'an'a -cehennemi görmeden, sanki görmüş gibi- iman ederler. "Aynel-Yakin" ahirette görülecek ama bu dünyada ilme'l-Yakin olacak, yani görür gibiyiz.

Onun için yanmalarına müsade edemeyiz. Sultanahmet veya Taksim meydanında bir adam, üzerine benzini dökmüş, eline de kibriti almış," ben kendimi yakacağım" diyor. Biz orada gönül rahatlığı içerisinde; "Canım 20 yaşına gelmiş, aklı başında bir adam, ister yakar, ister yakmaz. Dünyada hürriyet var, insanlar istediği yerde istediğini yapabilir. Adam kendini yakmak istemiş kim ne karışır?" deyip de orada hürriyet nutukları atabilirmiyiz.? Atılamaz. Ne yapılır? İkna edilmeye çalışılır; kandırılmaya çalışılır, gafletinden istifade edip, hemen ellerinden yakalanıp, kipritle benzini bir araya getirmemeye çalışırız. Sonra da tedavi edilmek için hastaneye gönderilir.

"Bırakın beni, cehennemde yanayım" diyen bir profösör, kendini yakmak üzere, etrafına ateşten duvarlar ören, sonra benzin döken, sonra da o duvarın içerisine girip kendini yakan adam gibidir. Buna müdahele ediniz, onu engelleyiniz. Niye? Çünkü onu Hz. Adem'in çocuğu, olduğu için sevmemiz gerekiyor.[54]

95- Şüphesiz bu kesin bir gerçektir.

İşte bu hakikatin ta kendisidir. Yani cehennemin varlığı, cennetin varlığı, cehennemde kafirlerin yanacağı cennette mü'minlerin mükafaat göreceği... İşte bunlar hakikatin ta kendisidir.[55]

96- O halde büyük Rabbinin adını tesbin et.

Allah (c.c), öyleyse O yüce Rabb'inin ismini teşbih et veya Rabb'inin o büyük ismini teşbih et. İki türlü de anlamak mümkün. Yani ism-i azam ile Rabbini teşbih et diyor.

Allah'a hamdü senalar olsun, biz teşbihi yapıyoruz. Mesela bu gün sabah namazının rükûnlarmda "subhane rabbiyelazim" diyerek bu teşbihi yaptık.

Bu ayet nazil olduktan sonra Peygamberimiz, bunu rükûnlarında yapmaya devam etmiş. Böylece Allah'ın emrini yerine getiriyoruz. Allah(c.c) lütf-u keremiyle, fazl-u keremiyle bütün insanları, cennette mü'min olarak bulundurmak nasib eylesin Amin.[56]

[2] Mahmut Toptaş, Kur’an-ı Kerim Şifa Tefsiri, Cantaş Yayınları: 7/313-314.

[4] Mahmut Toptaş, Kur’an-ı Kerim Şifa Tefsiri, Cantaş Yayınları: 7/315-319.

[5] Mahmut Toptaş, Kur’an-ı Kerim Şifa Tefsiri, Cantaş Yayınları: 7/319-320.

[7] Mahmut Toptaş, Kur’an-ı Kerim Şifa Tefsiri, Cantaş Yayınları: 7/320-323.

[8] Mahmut Toptaş, Kur’an-ı Kerim Şifa Tefsiri, Cantaş Yayınları: 7/324.

[9] Mahmut Toptaş, Kur’an-ı Kerim Şifa Tefsiri, Cantaş Yayınları: 7/324.

[10] Mahmut Toptaş, Kur’an-ı Kerim Şifa Tefsiri, Cantaş Yayınları: 7/325.

[11] Mahmut Toptaş, Kur’an-ı Kerim Şifa Tefsiri, Cantaş Yayınları: 7/325.

[12] Mahmut Toptaş, Kur’an-ı Kerim Şifa Tefsiri, Cantaş Yayınları: 7/325-326.

[13] Mahmut Toptaş, Kur’an-ı Kerim Şifa Tefsiri, Cantaş Yayınları: 7/326-327.

[15] Zümer 73

Mahmut Toptaş, Kur’an-ı Kerim Şifa Tefsiri, Cantaş Yayınları: 7/326-327.

[16] Mahmut Toptaş, Kur’an-ı Kerim Şifa Tefsiri, Cantaş Yayınları: 7/327-328.

[17] Mahmut Toptaş, Kur’an-ı Kerim Şifa Tefsiri, Cantaş Yayınları: 7/328-329.

[18] Mahmut Toptaş, Kur’an-ı Kerim Şifa Tefsiri, Cantaş Yayınları: 7/329-330.

[19] Mahmut Toptaş, Kur’an-ı Kerim Şifa Tefsiri, Cantaş Yayınları: 7/330-332.

[22] Mahmut Toptaş, Kur’an-ı Kerim Şifa Tefsiri, Cantaş Yayınları: 7/332-336.

[23] Mahmut Toptaş, Kur’an-ı Kerim Şifa Tefsiri, Cantaş Yayınları: 7/337.

[25] Mahmut Toptaş, Kur’an-ı Kerim Şifa Tefsiri, Cantaş Yayınları: 7/337-338.

[26] Mahmut Toptaş, Kur’an-ı Kerim Şifa Tefsiri, Cantaş Yayınları: 7/338-339.

[27] Mahmut Toptaş, Kur’an-ı Kerim Şifa Tefsiri, Cantaş Yayınları: 7/339.

[28] Mahmut Toptaş, Kur’an-ı Kerim Şifa Tefsiri, Cantaş Yayınları: 7/339-340.

[29] Mahmut Toptaş, Kur’an-ı Kerim Şifa Tefsiri, Cantaş Yayınları: 7/340.

[30] Mahmut Toptaş, Kur’an-ı Kerim Şifa Tefsiri, Cantaş Yayınları: 7/340.

[31] Mahmut Toptaş, Kur’an-ı Kerim Şifa Tefsiri, Cantaş Yayınları: 7/340-342.

[32] Mahmut Toptaş, Kur’an-ı Kerim Şifa Tefsiri, Cantaş Yayınları: 7/342.

[33] Mahmut Toptaş, Kur’an-ı Kerim Şifa Tefsiri, Cantaş Yayınları: 7/342-343.

[34] Mahmut Toptaş, Kur’an-ı Kerim Şifa Tefsiri, Cantaş Yayınları: 7/343-344.

[35] Mahmut Toptaş, Kur’an-ı Kerim Şifa Tefsiri, Cantaş Yayınları: 7/344-345.

[36] Mahmut Toptaş, Kur’an-ı Kerim Şifa Tefsiri, Cantaş Yayınları: 7/345.

[37] Mahmut Toptaş, Kur’an-ı Kerim Şifa Tefsiri, Cantaş Yayınları: 7/345-346.

[38] Mahmut Toptaş, Kur’an-ı Kerim Şifa Tefsiri, Cantaş Yayınları: 7/346.

[39] Mahmut Toptaş, Kur’an-ı Kerim Şifa Tefsiri, Cantaş Yayınları: 7/346-347.

[40] Mahmut Toptaş, Kur’an-ı Kerim Şifa Tefsiri, Cantaş Yayınları: 7/347-348.

[41] Mahmut Toptaş, Kur’an-ı Kerim Şifa Tefsiri, Cantaş Yayınları: 7/348-349.

[42] Mahmut Toptaş, Kur’an-ı Kerim Şifa Tefsiri, Cantaş Yayınları: 7/349.

[43] Mahmut Toptaş, Kur’an-ı Kerim Şifa Tefsiri, Cantaş Yayınları: 7/349-351.

[44] Mahmut Toptaş, Kur’an-ı Kerim Şifa Tefsiri, Cantaş Yayınları: 7/351.

[45] Mahmut Toptaş, Kur’an-ı Kerim Şifa Tefsiri, Cantaş Yayınları: 7/351-352.

[46] Mahmut Toptaş, Kur’an-ı Kerim Şifa Tefsiri, Cantaş Yayınları: 7/352-353.

[47] Mahmut Toptaş, Kur’an-ı Kerim Şifa Tefsiri, Cantaş Yayınları: 7/353-354.

[48] Mahmut Toptaş, Kur’an-ı Kerim Şifa Tefsiri, Cantaş Yayınları: 7/354.

[49] Mahmut Toptaş, Kur’an-ı Kerim Şifa Tefsiri, Cantaş Yayınları: 7/354-355.

[50] Buharı, Bed-ül halk 8, Müslim İman 213

[51] Mahmut Toptaş, Kur’an-ı Kerim Şifa Tefsiri, Cantaş Yayınları: 7/355-356.

[52] Yasin 58

Mahmut Toptaş, Kur’an-ı Kerim Şifa Tefsiri, Cantaş Yayınları: 7/356-357.

[53] Mahmut Toptaş, Kur’an-ı Kerim Şifa Tefsiri, Cantaş Yayınları: 7/357-358.

[54] Mahmut Toptaş, Kur’an-ı Kerim Şifa Tefsiri, Cantaş Yayınları: 7/358-359.

[55] Mahmut Toptaş, Kur’an-ı Kerim Şifa Tefsiri, Cantaş Yayınları: 7/360.

[56] Mahmut Toptaş, Kur’an-ı Kerim Şifa Tefsiri, Cantaş Yayınları: 7/360.