[1] Ebu
Davut K. Büyü' bab 54.
[2] Mahmut Toptaş,
Kur’an-ı Kerim Şifa Tefsiri, Cantaş
Yayınları: 8/381.
Mekke'de Nazil
olmuştur, dört ayettir. Peygamber efendimiz bir hadisi şerifinde "Cihadı terkeder, öküzün kuyruğuna yapılır, ziraata razı olursanız
Allah üzerinize zilleti indirir. Yeniden dine dönünceye kadar da o zilleti
kaldırmaz!"[1] buyurarak statik bir toplum değil, dinamik
bir toplum olmamızı istemektedir.
Hareket etmeyen su
kokar. Bütün yükü, değirmenin hareket etmeyen alt taşı çeker.
Rabbimiz bu surede yaz
ve kış durmadan ticaret kervanları düzenleyen Kureyş
kabilesinin, kendi içindeki ve ulu s lar ar asındaki
uyumuna dikkat çekiyor. Mekke'de oturmalarının onlara yurt içinde ve yurt
dışında kazandırdığı saygınlığı ve bu saygınlığın ticaretle desteklenmesi
gerektiğini hatırlatmaktadır.[2]
1- Kureyş'in
kaynaşması için,
2- Kış ve
yaz (iş) seyahatlerinde kaynaşmaları için,
3- Şu evin
(Kabe'nin) Rabbine ibadet etsinler.
4- O (Rab)
ki, onları açken doyurdu ve onları korkudan emin kıldı.
Tarih içinde bu sureye
inanan ve namazlarında devamlı okuyan müslü-manlar, Mekke'yi Merkez kabul ederek, oraya günde beş defa
bağlılıklarım ifade ederek dünyanın her tarafına dağılmışlar. Yemenden, Çine
Filipinlere, Güney Afrikadan Viyanaya
kadar ticareti de ellerinde tutmuşlar.
Bu surede belirtildiği
gibi, iki gayeleri vardı. Aç insanları doyurmak, Ka'benin
sahibine ibadet etmek ve O'na ibadete mani olan engelleri yıkmak.
Allah nimetlerini
verirken, kişilerin ağzına koymaz. Kişinin elini, ayaklarım, dişlerini, dilini
ve diğer insanları vasıta kılar. Biz gönüllerin gıdası ibadetle, midelerin
gıdası yiyecek maddelerinin, herkese enaz ihtiyacı
kadar ulaşmasına sebeb olalım.
Bu sure bize, imansızlıkla
açlığın tehlikesine dikkat çekmektedir. Onun için dinimiz, islam
dininden olmayan muhtaçlara verilenin de sadaka olduğunu bildirir.
Bu sureyi okurken biz; yurt
içi barışın ve uluslar arası saygınlığın bütün müslümanların
emin beldeye dönmesi, dünya ticaretine hakim olması ve aralarında fakir insanın
bırakılmaması ile mümkün olduğunu öğreniyoruz. Bu surede bahsedilen Kureyş kabilesidir. Sebebi .nüzul, ayeti tahsis etmediğine
göre, şimdi kasdedilen Mekke'de oturanlar vede dünyanın her tarafından Kabeye
yönelenlerdir.
Mekkede oturan ve dünyanın her tarafından Kabeye
yönelenlere "Bu evin (Kabe'nin) Rabbine ibadet ediniz" emriyle
Riyala, Krala, Dolara, Rubleye, Liraya ibadeti yasaklamış oluyor. Ve Kabe'nin
Rabbine ibadet edenlerin hem kendi aralarında hem de dünya devletleri arasında
saygınlık kazanacağını bu sure bize haber veriyor.[3]
