Nebî salla`llahu aleyhi ve sellem`in şöyle buyurduğu rivâyet olunmuştur: Benimle Peygamberler (zümresin)`in benzeri, şu bir kimsenin meseli ve benzeri gibidir ki, o kişi, bir ev yaptırmış ve binâyı tamamlayıp süslemiş de yalnız bir tuğlası eksik kalmış. Bu vaziyette halk binâya girip gezmeğe başlarlar. Ve (eksik yeri görüp) hayret ederek: Şu bir tuğlanın yeri boş (bırakılmış) olmasaydı! dediler. Ebû Hüreyre radiya`llahu anh`den gelen bir rivâyet tarîkında da: "Şu köşede bir kerpiç yeri boş bırakılmı olmasaydı!" ziyâdesi vardır. Bunun sonunda da Resûlullah`ın: "Ben o (yeri boş bırakılan) kerpicim, ben Hâtemü`n-Nebiyyîn`im" (Peygamberlerin sonuyum!) buyurduğu rivâyet olunmuştur.

Nebî salla`llahu aleyhi ve sellem altmış üç yaşında vefât etti, dediği rivâyet olunmuştur.

Rivâyete göre, müşârün-ileyh doksan dört yaşında bünyesi sağlam, çevik, boyu bosu dimdik olduğu halde şöyle demiştir: Pek iyi bilirim ki (şu yaşımda) kulağımla, gözümle (işitip görerek) müstefîd olmam, ancak Resûlullah salla`llahu aleyhi ve sellem`in duâsı (berekâtı) iledir. Hakîkaten (çocukluğumda) teyzem beni Resûlullah`ın huzûruna götürmüştü. Resûlullah`a: - Yâ Resûla`llah, hemşîre-zâdem hastadır. Onun (şifâsı) için Allah`a duâ buyursanız! demişti. Bunun üzerine Resûlullah bana (âfiyetime) duâ etti (de vücûdum zinde, havassım yerinde olarak yaşıyorum).

Şöyle dediği rivâyet olunmuştur: (Resûlullah`ın vefâtından bir kaç gün sonra) Ebû Bekr radiya`llahu anh ikindi namazını kıldı. Sonra (mescidden) çıkıp (Alî ile berâber) gidiyordu. (Yolda Alî`nin oğlu) Hasan`ı gördü. Hemen çocuklarla oynuyordu. Ebû Bekr çocuğu tutup omuzuna alarak: - Peygambere benzeyen, Alî`ye benzemiyen (yavru) babam sana fedâ olsun! dedi. Alî ise gülüyordu.

Şöyle dediği rivâyet olunmuştur: Ben, Nebî salla`llahu aleyhi ve sellem`i gördüm. (Tereddütsüz derim ki:) Hasen İbn-i Alî ona (çok) benzerdi. (Ebû Cuhayfe`nin râvîsi İbn-i Ebî Hâlid İsmâil tarafından) Ebû Cuhayfe`ye: - Resûlullah`ı vasfedip bize bildirseniz!, denildi. O da: - Resûlullah (ın teni, sîmâsı) beyazdı. Siyah saçına beyaz karışmıştı. Nebî salla`llahu aleyhi ve sellem bize (Benî Süvâa hey`etine) on üç genç dişi deve (hediye) verilmesini emretti. Fakat biz bu develeri almazdan önce Nebî salla`llahu aleyhi ve sellem (Allah`ın dîvânına) alındı, demiştir.

Nebî salla`llahu aleyhi ve sellem`in yâri ve hem-demi olup kendisinden memnûn olduğu -Abdullah İbn-i Büsr`den rivâyete göre (bir kere Harîz İbn-i Osmân tarafından) İbn-i Büsr`e: - Nebî salla`llahu aleyhi ve sellem`i gördün mü, ihtiyar mı idi, diye sorulmuş, O da: - Alt dudağiyle çenesi arasında (ki siyah saçlar arasında) bir kaç beyaz tel bulunuyordu, de(ye kocamadığına işâret et) miştir.

(Resûlullah`ı şöyle ta`rîf ve tavsîf ettiğini) rivâyet etmiştir: Nebî salla`llahu aleyhi ve sellem kavminin orta boylusu idi: ne çok uzun, ne de fazla kısa endamlı idi. Resûlullah ezherü`l-levn idi: (Teni ve sîmâsı, kırmızı rengi iyice emmiş beyazdı) ne (kireç renginde) duru beyazdı, ne de kara yağızdı. Resûlullah (Sûdânîler gibi) kıvırcık, kısa saçlı değildi. Düz, ve uzun saçlı da değildi. O, mu`tedil sarkık saçlı idi. Ona kırk yaşı (nın tamâmı) nda (Vahy) indirildi. Vahy indirilmekte olduğu halde Mekke`de on yıl ikamet etti. Medîne`de de on yıl (yaşadı). Ve başı(nın saçı)nda ve sakalında yirmi tel ak saç bulunmıyarak (Refîk-ı A`lâ`ya = Cenâb-ı Hakk dîvânına da`vet olunup) alındı. (Ve altmış yaşının tamâmında vefât etti).

Şöyle dediği rivâyet olunmuştur: Resûlullah salla`llahu aleyhi ve sellem ne ifrat derecede uzundu; ne de kısa boylu idi. O, ne (süt gibi) sâfi beyazdı; ne de kara yağızdı. O, ne kısa kıvırcık saçlı idi; ne de düz uzun saçlı. Kırk yaşını doldurunca Allah onu Peygamber gönderdi. Enes İbn-i Mâlik (bundan sonra, bundan önce rivâyet olunan) hadîsin tamâmını zikretti.

Şöye dediği rivâyet olunmuştur: Resûlullah salla`llahu aleyhi ve sellem sîmâca insanların en güzeli idi. Ahlâk i`tibâriyle de en güzeli idi. (Endâmının) yaratılışı cihetiyle de insan (tip) leri (ni)n en güzeli idi. O, ne çok uzundu, ne de çok kısa boylu idi.

Nebî salla`llahu aleyhi ve sellem (saçını) boyadı mı? diye sorulmuş. O da: hayır, boyamadı. Çünkü biraz beyazlık onun yalnız -iki göziyle iki kulağı arasına dökülen- iki zülfünde vardı, demiştir.

Resûlullah`ı şöyle vasf ettiği rivâyet olunmuştur: Nebî salla`llahu aleyhi ve sellem uzunla kısa boy arası mu`tedil bir endamda yaratılmıştı. Onun iki omuzu arası genişti. İki kulağı yumuşağına kadar inen gür saçı vardı. Ben (günün birisinde) Resûlullah`ı kırmızı (ve yeşil çubuklu) bir libâs içinde görmüştüm. Kat`î olarak derim ki: ben, güzellikte ona denk olabilecek hiç bir şey görmedim.

- Bize söyler misin Nebî salla`llahu aleyhi ve sellem`in yüzü kılıç gibi (parlak) mı idi? diye sorulmuş. O da: - Hayır, kılıç gibi değil, ay misâli (parlak ve toparlak çehreli) idi, diye cevap verdiği rivâyet olunmuştur.

"Nebî salla`llahu aleyhi ve sellem`i güneşin en sıcak zamânı gün ortasında Bathâ (mevkiin) de namaz kılarken gördüğü ve karşısında ucu demirli bir harbe bulunduğu" rivâyet olunmuştur. Bu hadîs yukarıda geçmiştir. Buradaki rivâyette Ebû Cuhayfe (şunları da) söylemiştir: Halk, Resûlullah`ın iki elini tutmağa ve onu yüzlerine sürmeğe başladılar. Ben de Resûlullah`ın elini tuttum. Ve yüzüme sürdüm. Bir de ne göreyim, onun eli (o sıcak zamanda) kardan daha serindi. Râyiha cihetiyle de miskten daha hoş kokulu idi, demiştir.

Resûlullah salla`llahu aleyhi ve sellem`in: [Ben, -devirden devre ve âileden âileye intikal (ile ıstıfâ`) eden- Âdem oğulları soylarının en temizinden naklolundum. Nihâyet şu içinde bulunduğum (Hâşimî) câmia (sın) dan neş`et ettim] dediği rivâyet olunmuştur.

Şöyle rivâyet olunmuştur: Resûlullah salla`llahu aleyhi ve sellem (alın) saçını, (perçemini) alnının üstüne bırakırdı. Müşrikler ise cebhenin iki tarafına ayırır (bırakır) lardı. Ehl-i Kitâb olanlar da alınlarına salıverirlerdi. Resûlullah salla`llahu aleyhi ve sellem, hakkında (müsbet, menfî) hiçbir şey ile emrolunmayan hallerde Ehl-i Kitâb`a uygun olmaktan hoşlanırlardı. Sonraları Resûlullah salla`llahu aleyhi ve sellem de başı(nın saçı)nı iki tarafa (ayırıp) bırak (makta mahzur görme) di.

Şöyle dediği rivâyet olunmuştur: Nebî salla`llahu aleyhi ve sellem sözünde, fiil ve hareketinde taşkınlık yapacak seciyyede değildi. Taşkınlık da yapmış değildir. Abdullah, herkese: İyi biliniz ki, sizin en güzel huylunuz, en hayırlı olanınızdır, derdi.

Resûlullah salla`llahu aleyhi ve sellem (dünyâ işlerinden) iki şey arasında muhayyer kılındı mı o, muhakkak onlardan en kolayını alırdı. Şu kadar ki, o kolay şey günah olmaya. Eğer günâhı mûcib olursa, o kolay şeyden halkın en uzak bulanın Resûlullah olurdu. Resûlullah salla`llahu aleyhi ve sellem kendisi için kin tutup öç almamıştır. Meğer ki, Allah`a karşı hürmetsizlik edilmiş ola. Bu halde irtikâb edilen hürmetsizlik sebebiyle Allah için (öfkelenir,) intikâm alırdı.

Şöyle dediği rivâyet olunmuştur: Ben hayâtımda Nebî salla`llahu aleyhi ve sellem`in elinden daha yumuşak hiç bir ipeğe, hiç bir dîbâya yapışmadım. Yine ben ömrümde Resûlullah`ın kokusundan daha hoş bir koku da ebedî koklamadım.

"Nebî salla`llahu aleyhi ve sellem hayâ cihetiyle kendi köşesinde oturan bâkir kızdan daha çok utangaçdı" dediği rivâyet olunmuştur.

(Metni ve senedi bundan evvelki hadîse benzeyen) diğer bir rivâyette de (ziyâde olarak): Resûlullah bir şeyden de hoşlanmazsa (onu sâhibinin yüzüne vurmazdı;) hoşnutsuzluğu (yalnız) yüzünde (görülüp) bilinirdi, (denilmiştir).

"Nebî salla`llahu aleyhi ve sellem hiç bir zaman hiç bir yemeği beğenmezlik etmedi. Arzu ederse yerdi, etmezse bırakırdı" dediği rivâyet olunmuştur.

Şöyle rivâyet olunmuştur: Nebî salla`llahu aleyhi ve sellem bir hâdiseyi hikâye ettiği olurdu. (Anlatırken tefhimde mübâlâğa ederdi de) onun söz (lerinin kelime) lerini saymak isteyen kişi saysaydı muhakkak sayabilirdi, demiştir.

"Resûlullah salla`llahu aleyhi ve sellem sözü, -sizin biribirine zincirlediğiniz gibi- oyalıyarak îrâd etmek i`tiyâdında değildi. (O, sözü ayıra ayıra söylerdi, dinleyenlerin gönüllerine sinerdi)" dediği rivâyet olunmuştur.

Nebî salla`llahu aleyhi ve sellem`in Mi`râc gecesi Mescid-i Harâm`dan (Beyt-i Makdis`e) sefer ettiğine dâir haber (in mukaddimâtın)ı şöyle hikâye ettiği rivâyet olunmuştur: Resûlullah`a vahyolunmazdan (ve Nübüvvet gelmezden iki sene) önce (bir gece o, Kâ`be mescidinde Hamza ile Ca`fer`in arasında uyurken) yanına üç Melek geldi. Bunlardan birincisi öbirisine: - O (Muhammed) hangisidir? diye sordu. O da: - Ortadaki, o, bunların hayırlısıdır, diye cevap verdi. En sondaki (üçüncü) Melek de: - Haydi hayırlısını alınız! dedi. Ve Mi`râc kıssasının mukaddimâtı bundan ibâret bulundu. (Bu gece başka bir şey vuku` bulmadı). Bu sûretle Resûlullah (uyurla uyanık arasında) kalbinin görmesi hâlinde bu melekleri -başka bir gece gelmelerine kadar- bir daha görmemiştir. Nebî salla`llahu aleyhi ve sellem`in iki gözü uyurdu: fakat kalbi uyumazdı. Başka Peygamberler de hep böyledir: gözleri uyur da gönülleri uyumaz. Bunun üzerine Cibrîl (mîâdı geldiğinde) Resûlullah`ı alarak geri dönmüş sonra Resûlullah ile semâya çıkmıştır.